مالتیپل اسکلروزیس یک بیماری ناتوان کننده
مالتیپل اسکلروزیس یک بیماری ناتوان کننده مغز و نخاع است که در این بیماری دستگاه ایمنی به غشا محافظ (میلین) اعصاب حمله می کند و سبب مشکلات ارتباط بین مغز و اعضا می شود و نهایتا بیماری می تواند صدمه پایدار در اعصاب ایجاد کند.علائم بیماری MS متناسب با مقدار صدمه عصبی و عصب گرفتار خیلی متغیر است. بعضی از بیماران دوره پس رفته طولانی مدت را تجربه می کنند در حالیکه بعضی دیگر بدون کمک دیگران توانایی راه رفتن را از دست می دهند. درمان می تواند به بهبودی علائم حمله سرعت ببخشد ، سیر بیماری را بهتر کند و علائم را مدیریت کند.
علائم
علائم MS می تواند از فردی به فرد دیگر و در طول بیماری بسته به عصب درگیر خیلی متفاوت باشد.
- بی حسی و ضعف در یک طرف بدن در دست یا پا یا تنه
- احساس حالت برق گرفتگی در حرکت خاصی از گردن بخصوص در موقع خم کردن گردن به جلو
- لرزش ، از دست دادن هماهنگی و تعادل
علائم بینایی از شایعترین علائم است و عبارتند از :
- از دست دادن ناقص یا کامل بینایی ، اغلب در یک چشم و بیشتربا حرکت دردناک چشم همراه است.
- دوبینی طولانی مدت
- تاری دید
علائم دیگر:
- ادای نامفهوم کلمات
- خستگی
- عدم تعادل
- احساس درد در بخشی از بدن
- مشکلات جنسی و دستگاه ادراری و دفع
سیر بیماری
سیر بیماری بیشتر مواقع با عود و پس رفت همراه است . دوره های از علائم و پس رفت در طول روز یا هفته پیش می آید و معمولا بصورت کامل یا ناقص بهبودی می یابد . این پس رفت با دوره طولانی بهبودی از چند ماه یا حتی تا چند سال همراه است.
- در 60 تا 70 درصد افرادی که بیماری عود کننده دارند بیماری با پیشرفت تدریجی همراه است که به آن MS ثانویه پیشرونده گفته می شود.
- علائم بدتر اغلب با مشکلات حرکتی همراه است . سرعت پیشرفت بیماری MS ثانویه پیشرونده در افراد مختلف متفاوت است.
- در بعضی افراد بیماری دارای شروع تدریجی بوده و به آهستگی پیشرفت می کند که به آن MS پیشرونده اولیه گفته می شود.
عواملی که احتمال MS را افزایش می دهند :
- سن : در سنین 16 تا 55 سالگی شایع است.
- جنس : خانم ها 2 تا 3 برابر بیشتر مبتلا می شوند.
- سابقه خانوادگی : در صورتیکه یکی از والدین یا برادریا خواهر مبتلا باشند ریسک ابتلا افزایش می یابد.
- عفونت : بعضی از ویروس ها مثل EBV عامل مونو نوکلئوز عفونی با MS ارتباط دارند.
- نژاد : در نژاد اروپای شمالی شایعتر است و در آسیائی ها کمتر می باشد.
- اقلیم : در مناطق سردسیر مثل کانادا ، شمال آمریکا شایعتر است.
- Vit D : کمبود ویتامین D و برخورد کم با نور خورشید احتمال MS را افزایش می دهد.
- در بیماری های خود ایمنی خاص مثل دیابت نوع 1 ، بیماری تیروئید یا بیماری التهابی روده شایعتر است.
درمان
منظور از درمان عمدتا بر مبنای درمان سریع حمله ، کاهش سرعت پیشرفت بیماری و کنترل علائم MS است . در بعضی از بیماران علائم چنان خفیف است که نیازی به درمان ندارند.
- کورتیکواستروئید خوراکی یا تزریقی
- پلاسموزفروز (که در آن بخش مایع خون از سلول های خونی جدا شده و سلول های خون به همراه مایع حاوی آلبومین به جریان خون یازگردانده می شود.
- درمان های پیشگیری کننده از پیشرفت بیماری
- Glatiramer acetate-Beta interferon
- استراحت کافی
- در صورتیکه MS خفیف باشد ورزش مناسب
- پیشگیری از تب و کنترل آن
- تغذیه سالم و متعادل و مصرف ویتامین D
- کاهش استرس (یوگا،مدیتیشن،نفس عمیق،ماساژ)