تفسیر آزمایش خون

تفسیر آزمایش خون
  • تاریخ انتشار : Jun, 2022 10

همه چیز درباره تفسیر آزمایش خون

تفسیر آزمایش خون جهت بالابردن اطلاعات شما از نتیجه تست ها بسیار مفید بوده و به شما کمک کند که آگاهی بیشتر از تست های آزمایشگاهی داشته باشد.آزمایش خون که گاهی به عنوان پانل خون نیز شناخته می شود آزمایشی از یک نمونه خون است که برای بررسی موارد مختلف، از جمله عملکرد اندام‌ های خاص ( مانند کبد ، کلیه ، تیروئید و قلب ) ، عفونت ‌ها و اختلالات ژنتیکی خاص، و همچنین برای ارزیابی سلامت عمومی فرد استفاده می ‌شود.

اختصارات آزمایش خون

نتایج آزمایش خون معمولاً از سیستم اندازه گیری متریک و اختصارات مختلف استفاده می کند، از جمله :

Cmm : سلول در میلی متر مکعب

  • fL ( فمتولیتر) : کسری از یک میلیونم لیتر
  • g/dL : گرم در دسی لیتر
  • IU/L: واحد بین المللی در لیتر
  • mEq/L: میلی اکی والان در لیتر
  • mg/dL: میلی گرم در دسی لیتر
  • mL : میلی لیتر
  • mmol/L: میلی مول در لیتر
  • ng/mL: نانوگرم در میلی لیتر
  • pg (  پیکوگرام ): یک تریلیونم گرم

اجزای نتایج آزمایش خون:

آزمایش خون معمولاً از سه تست اصلی تشکیل شده است :

شمارش کامل سلول های خون، پانل متابولیک و پانل چربی . هر تست برای چیزهای مختلف، که از طریق تجزیه و تحلیل دقیق از نتایج قابل درک است.

شمارش کامل سلول های خون (CBC)

شمارش کامل سلول های خون (CBC) بر روی سه نوع گلبول خون متمرکز می شود: گلبول های سفید (WBCs)، گلبول های قرمز (RBCs) و پلاکت ها. با اندازه‌ گیری حجم سلول‌ های خون، CBC به پزشک اجازه می ‌دهد تا سلامت کلی فرد را ارزیابی کند، و همچنین شرایط زمینه ‌ای مانند لوسمی و کم خونی را بررسی کند .

شمارش گلبول های سفید (WBC) :

گلبول های سفید که به نام لکوسیت ها نیز شناخته می شوند ، جزء اصلی سیستم ایمنی بدن هستند. تعداد بالای گلبول ‌های سفید خون می ‌تواند نشان ‌دهنده وجود عفونت باشد، در حالی که شمارش کم می ‌تواند به شرایط مختلفی از جمله HIV، لوسمی ، هپاتیت و آرتریت اشاره کند .

شمارش افتراقی گلبول های سفید خون

این آزمایشگاه پنج جزء اصلی گلبول های سفید و نسبت آن ها را با یکدیگر آزمایش می کند. اگر اجزاء از تعادل خارج شوند ، می تواند نشان دهنده عفونت و همچنین انواع شرایط پزشکی باشد. نسبت های سالم برای هر کدام عبارتند از:

  • نوتروفیل ها: 40 تا 60 درصد کل
  • لنفوسیت ها: 20 تا 40 درصد
  • مونوسیت: 2 تا 8 درصد
  • ائوزینوفیل: 1 تا 4 درصد
  • بازوفیل: 0.5 تا 1 درصد

شمارش گلبول های قرمز (RBC)  : 

گلبول‌ های قرمز خون (RBC) اکسیژن را به بافت‌ ها در سراسر بدن حمل می‌ کنند و آن ها را برای عملکرد سالم آماده می‌سازند. شمارش گلبول‌های قرمز حجم گلبول‌های قرمز را در یک فرد تخمین می‌زند. اگر نتایج نشان ‌دهنده شمارش بالاتر یا پایین ‌تر از حد طبیعی باشد، این می‌تواند نشان‌دهنده شرایط پزشکی مختلف برای پزشک باشد. با این حال ، این شکل از آزمایش نمی‌ تواند دلایل اصلی هر گونه بی‌ نظمی را مشخص کند، به این معنی که در این صورت ، آزمایش ‌های بیشتری لازم است .

مقادیر عادی:
  1. مردها: 4.5 تا 6.0 میلیون در میلی متر خون
  2. زن ها: 4.0 تا 5.5 میلیون در میلی متر خون

آزمایش هماتوکریت (Hct) :

نشان می دهد که چه نسبتی از خون از گلبول های قرمز تشکیل شده است و در تشخیص کم خونی ، در کنار سایر شرایط پزشکی مفید است.

آزمایش هموگلوبین تام (Hgb) :

هموگلوبین پروتئینی است که در گلبول های قرمز وجود دارد و اکسیژن را از ریه ها به بافت های بدن می فرستد. آزمایش هموگلوبین همچنین در تشخیص کم خونی مفید است ، به طوری که بسیاری از پزشکان این آزمایش را به آزمایش هماتوکریت ترجیح می دهند .سطح پایین هموگلوبین نشان دهنده کم خونی است.

مقادیر عادی:
  1. مردان: 12-17 گرم / 100 میلی لیتر
  2. زن ها: 11-15 گرم / 100 میلی لیتر

حجم متوسط گلبول های قرمز (MCV) :

حجم متوسط گلبول های قرمز یا فضایی که هر گلبول قرمز پر می کند ، از طریق این آزمایش اندازه گیری می شود. نتایج خارج از محدوده طبیعی می تواند نشانه ای از کم خونی یا سندرم خستگی مزمن، در میان سایر شرایط پزشکی باشد.

میانگین هموگلوبین کورپوسکولار (MCH ) 

آزمایش MCH اشاره به مقدار هموگلوبین میانگینی دارد که در هر گلبول قرمز خون وجود دارد . آزمایشگاه میانگین هموگلوبین موجود در هر گلبول قرمز را آزمایش می کند. سطوح بالا نشانه احتمالی کم خونی و سطوح پایین نشانه احتمالی سوء تغذیه است.

ضریب پراکندگی حجم گلبول قرمز (RDW  یا  RCDW) 

 RDW ضریب پراکندگی حجم گلبول قرمز را بررسی می ‌کند و یکی از چند آزمایش موجود در آزمایش CBC محسوب می‌ شود.  سطوح خارج از محدوده طبیعی می تواند شرایطی مانند کم خونی، سوء تغذیه و بیماری کبدی را نشان دهد.

شمارش پلاکت

پلاکت ها سلول های کوچکی هستند که به لخته شدن خون کمک می کنند. این آزمایش میزان پلاکت های موجود در خون را اندازه گیری می کند. اگر آزمایش شمارش بالا را مشخص کند، می تواند نشان دهنده کم خونی ، سرطان یا عفونت باشد ، در حالی که تعداد کم می تواند از بهبود زخم ها جلوگیری کند و منجر به خونریزی شدید شود.

میانگین حجم پلاکت (MPV)

حجم پلاکت ها را در خون آزمایش می کند. حجم کم پلاکت می تواند باعث بی نظمی در خونریزی شود، در حالی که حجم بالای پلاکت می تواند خطر حمله قلبی یا سکته مغزی را افزایش دهد.

پنل متابولیک جامع ( CMP ) :

تست پنل متابولیک جامع که به عنوان پنل شیمی نیز شناخته می شود، سطح گلوکز بدن، تعادل مایعات و الکترولیت ها و همچنین عملکرد کبد و کلیه را اندازه گیری می کند و شامل تعدادی ساب تست است :

  • تست آلانین آمینوترانسفراز ( ALT ) آلانین آمینوترانسفراز (ALT) آنزیمی است که بیشتر توسط سلول های کبدی تولید می شود. سطوح بالا می تواند نشانه ای از آسیب کبدی باشد.

  • تست آلبومین آلبومین پروتئینی است که توسط کبد تولید می شود. حجم آن در اندام را می توان از طریق این آزمایش اندازه گیری کرد. سطوح غیر طبیعی می تواند ناشی از مشکلات کبدی یا کلیوی باشد.

  • تست پروتئین کلی (Total protein test  )آزمایشگاه نسبت دو نوع پروتئین را آزمایش می کند: آلبومین و گلوبولین . سطوح پایین پروتئین می تواند نشان دهنده شرایط مختلفی از جمله اختلالات کبدی و کلیوی و سوء تغذیه باشد، در حالی که سطوح بالا می تواند نشانه التهاب، عفونت یا اختلال مغز استخوان باشد.

  • آزمایش آلکالین فسفاتاز (Alkaline phosphatase test  )آلکالین فسفاتاز آنزیمی است که معمولاً در سلول‌های کبد و استخوان تولید می‌شود. نتایج خارج از سطح نرمال می تواند نشان دهنده آسیب کبد و مشکلات استخوانی مانند راشیتیسم یا تومورهای استخوانی باشد .

  • تست آسپارتات آمینوترانسفراز (Aspartate aminotransferase test  )آسپارتات آمینوترانسفراز آنزیمی است که معمولا در گلبول های قرمز و بافت ماهیچه ای و همچنین قلب ، پانکراس ، کبد و کلیه ها یافت می شود . این آزمایش سطوح این آنزیم را در بدن اندازه‌ گیری می ‌کند و نتایج بالاتر از محدوده نشان‌ دهنده شرایط مختلف است ، از جمله برخی از انواع سرطان ، و همچنین آسیب کبد ، قلب یا کلیه است .

  • آزمایش بیلی روبین (Bilirubin test  )بیلی روبین یک نشانگر زیستی برای آزمایش اختلال عملکرد کلیه و کبد است که در تشخیص بیماری هایی مانند زردی نوزاد ، کم خونی و بیماری های کبدی مفید است.

  • آزمایش نیتروژن اوره خون (BUN)این آزمایش حجم نیتروژن خون را اندازه گیری می کند. سطوح بالا می تواند ناشی از آسیب کلیوی یا بیماری باشد، در حالی که سطوح پایین ممکن است نشانه ای از سوء تغذیه یا آسیب شدید کبدی باشد.

  • آزمایش کلسیم این آزمایش سطح کلسیم خون را اندازه گیری می کند. اگر آزمایش نشان دهنده سطوح پایین باشد، می تواند نشان دهنده فعالیت کم غدد پاراتیروئید، کمبود کلسیم در رژیم غذایی یا کمبود ویتامین D و سایر شرایط کمتر رایج باشد. سطوح بالا می تواند نشان دهنده شرایطی از جمله فعالیت بیش از حد غدد پاراتیروئید، مصرف بیش از حد مکمل ویتامین D، مشکلات کلیوی و همچنین علل نگران کننده تری باشد که معمولاً به بررسی بیشتر نیاز دارند. تفسیر مناسب سطوح کلسیم اغلب نیازمند آزمایش سایر پارامترها مانند پروتئین کل سرم و آلبومین است .

  • تست کلر این آزمایش سطح کلر بدن را اندازه گیری می کند. افزایش سطح کلرمی تواند نشان دهنده کم آبی بدن و همچنین اختلالات کلیوی و اختلال عملکرد غدد فوق کلیوی باشد.

  • تست کراتینین کراتینین یک مولکول ضایعات شیمیایی است که برای ایجاد انرژی عضلانی مهم است. افزایش سطح کراتینین می تواند نشانه ای از اختلال عملکرد کلیه باشد.

  • آزمایش قند خون ناشتا (Fasting blood sugar test ) میزان قند خون به راحتی تحت تأثیر مصرف غذا یا نوشیدنی قرار می گیرد. بنابراین آزمایش قند خون ناشتا پس از حداقل شش ساعت ناشتایی انجام می شود. نتایج غیرعادی می تواند نشان دهنده دیابت، در کنار سایر شرایط پزشکی باشد.

  • تست فسفر آزمایشگاه میزان فسفر خون را آزمایش می کند. سطوح بالا می تواند نشان دهنده مشکلات کلیه و غدد پاراتیروئید باشد و ممکن است نشانه سوء تغذیه یا سوء مصرف الکل باشد.

  • آزمایش پتاسیم پتاسیم به ارتباط بین اعصاب و ماهیچه ها کمک می کند، قلب را تنظیم می کند و عملکرد ماهیچه ها را حفظ می کند. دیورتیک ها (ماده یا دارویی که برای افزایش ادرار استفاده می شود) می توانند باعث کاهش سطح پتاسیم شوند.

  • تست سدیم سدیم یک ماده معدنی است که به تکانه های عصبی و انقباضات ماهیچه ای کمک می کند و همچنین سطح آب را متعادل می کند. بی نظمی ها نشانه احتمالی کم آبی بدن، اختلالات غده فوق کلیوی، کورتیکواستروئیدها و اختلالات کلیوی یا کبدی است.

پانل لیپیدی :

پانل لیپیدی شامل آزمایش های مختلفی است که برای اندازه گیری انواع مختلف تری گلیسیرید (چربی) و کلسترول خون استفاده می شود.

  • تست کلسترول کل (  Total cholesterol test) این آزمایش سطح کلی کلسترول LDL (بد) و HDL (خوب) را در خون اندازه گیری می کند.
  • تست تری گلیسیرید آزمایش تری گلیسیرید، چربی موجود در خون است . افزایش تری گلیسرید عامل خطر احتمالی برای بیماری قلبی و سایر شرایط پزشکی است.
  • تست کلسترول HDL کلسترول HDL که به عنوان لیپوپروتئین با چگالی بالا (یا کلسترول خوب) نیز شناخته می شود، برای محافظت در برابر بیماری های قلبی مفید است. سطوح پایین می تواند خطر مشکلات قلبی را افزایش دهد.
  • تست کلسترول LDL کلسترول LDL که به عنوان لیپوپروتئین با چگالی کم (یا کلسترول بد) نیز شناخته می شود، با بیماری قلبی و گرفتگی عروق مرتبط است.
  • تست نسبت کلسترول کل به HDL (Total cholesterol to HDL ratio test ) محاسبه این نسبت می تواند به تعیین خطر ابتلای فرد به بیماری قلبی کمک کند. با تقسیم کلسترول HDL به کلسترول کل به دست می آید. سطوح بالا نشانه احتمالی مشکلات قلبی است .

تست های ذکر شده در اینجا معمولاً امروزه در بیمارستان ها استفاده می شوند. بسیاری از آزمایشات انعقادی دیگر در دسترس هستند که اکثر آن ها پیچیده و گران هستند و معمولاً فقط در مراکز پزشکی بزرگ انجام می شوند. بسیاری از آن تست های تخصصی تنها پس از انجام تست های غربالگری ساده تر مورد استفاده قرار می گیرند.

آیا می توان با آزمایش خون سرطان را تشخیص داد ؟

آزمایش خون یکی از ابزارهای بسیاری است که ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی برای تشخیص و مدیریت سرطان از آن استفاده می کنند. آزمایش ها می توانند اطلاعات مهمی در مورد موارد زیر ارائه دهند:

  • مواد شیمیایی و پروتئین در خون شما که ممکن است نشان دهنده سرطان باشد.
  • سطح سلول های خونی که، شاید به دلیل سرطان خیلی بالا یا خیلی پایین است
  • سلامت کلی
  • عملکرد اندام.
  • گزینه های درمان.
  • این که آیا درمان موثر است یا بیماری در حال پیشرفت است.
  • اینکه آیا سرطان عود کرده است.

چه سرطان هایی با آزمایش خون تشخیص داده می شوند؟

آزمایش خون می تواند در همه انواع سرطان، به ویژه سرطان های خون مانند:

  • لنفوم هوچکین.
  • سرطان خون.
  • لنفوم غیر هوچکین
  • مولتیپل میلوما

چگونه برای آزمایش خون آماده شوم؟

ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی دستورالعمل های خاصی را در مورد نحوه آماده شدن برای آزمایش خون به شما می دهد. دستورالعمل ها ممکن است بسته به نوع آزمایش و سایر آزمایشات خونی که همزمان انجام می دهید متفاوت باشد.ممکن است مجبور شوید 8 تا 12 ساعت ناشتا باشید. این بدان معناست که شما نباید چیزی به جز آب بخورید یا بنوشید. همچنین ممکن است مجبور شوید از قبل از مصرف برخی داروها اجتناب کنید.

این آزمایش حجم نیتروژن خون را اندازه گیری می کند. سطوح بالا می تواند ناشی از آسیب کلیوی یا بیماری باشد، در حالی که سطوح پایین مبین یک نشانگر زیستی برای آزمایش اختلال عملکرد کلیه و کبد است که در تشخیص بیماری هایی مانند زردی نوزاد، کم خونی و بیماری های کبدی مفید است.

مطلب قبلی
مطلب بعدی

تعداد نظرات : 12

  1. سلام .بدون اینکه تب داشته باشم چند شبی است انگار مغز سرم را تحت فشار گذاشته اند و درد شدید در درون سرم امانم را بریده عرق میکنم و بیحال بیحال می شوم و بدنم کرخت میشه و استخوانهایم درد می کند .سه آزمایش داده ام و تحت نظر دکتر متخصص داخلی هستم اما خواستم نظر مبارک شما را بدانم مرد و ۶۱ ساله هستم

    1. با سلام و روز به خیر. مراجعه به متخصص مغز و اعصاب توصیه میشود.

  2. سلام وقت بخیر چند وقتی هست که دونه های قرمز خونی درزیر بیضه پیدا میشه هرازچندگاهی میترکه وخون زیادی از آن میره میخواستم بدونم علت چیه

    1. سلام، به اورولوژیست مراجعه بفرمایید

  3. سلام.لینفوسیت من عدد55است.ومنوسیت12.ممنون میشوم راهنمای کنید

  4. سلام . مقدار ۴.۱۹ گلبول سفید در کودک ۶ سال در ازمایشگاه شما مشکل داره؟

  5. سلام من ویتامین b 12 در ازمایش خونم زده 3169 نگرانم کرده مشکل از چیه ؟

    1. سلام. زیاد آمپول نوروبیون زدید. دیگر تزریق امپول نداشته باشید

  6. سلام لنفوسیت من ۴۳% ایا مشکل داره؟ چون چندجا خاندم ک سطح نرمالشو تا ۴۰ نوشتن!

    1. با سلام لطفا برای تفسیر آزمایش به پزشک معالج خود معالجه نمایید.

  7. سلام خسته نباشین کلسیم من ۶.۶و pth: 136میخواستم ببینم مشکلی برام پیش میاره

    1. با سلام لطفا برای تفسیر آزمایش به پزشک معالج خود معالجه نمایید.

  8. سلام خسته نباشيد من 15ساله هستم و R.B.C من 5/25 و Neutrophil 45 و Lympbocyte 46 است ايا مشكلى دارد ؟

  9. سلام میزان Lymphocytes من 52 H* بوده یعنی چی خوبه بده در چه حد؟

    1. با سلام لطفا برای تفسیر آزمایش به پزشک معالج خود معالجه نمایید.

  10. سلام، مرد ۱۹ ساله. نتایج ازمایش به شرح زیر است. RBC=6.45 H HGB=14.5 HCT=47.9 MCV=74.3 L MCH=22.5 L MCHC=30.3 L RDW-CV=12.5 PLATELETES=203 لطفا بفرمایید مشکلی وجود داره؟

    1. با سلام لطفا برای تفسیر آزمایش به پزشک معالج خود مراجعه نمایید.

  11. سلام وقتتون بخیر. پدر من یک سال پیش رگ های قلبشون رو باز کردن. برای چک آپ آزمایش خون دادن و LDL cholesterol :34، troalvaceride:418 و ALT(SGPT):73 هستش. ایشون بمدت یک سال قرص آتورواستاتین، آسپیرین و کلوپیدوگرل استفاده میکردن. میخواستم بدونم مشکل جدی دارن؟ پزشک خودشون خارج از کشور هستن ولی یکی از دوستان که پزشک عمومی هستن به ایشون قرص فنوفیبرات و لیورگل دادن

  12. درود . از زحمات شما و اطلاعات مفیدی که رایگان در اختیار بیماران قرار میدهید سپاسگزارم و آرزوی توفق بیشتر رو برایتان دارم . سئوال _لطفا پارامترهایی از آزمایش خون که برای بررسی عفونت خون ناشی از زخم دیابت ( زخمهای عمیق و عفونی شده) هست رو بفرمائید.به بیان دیگر چگونه از روی آزمایش خون میتوان به وجود عفونت در خون ( ناشی از زخم دیابت) پی برد؟؟؟ ممنون از لطف شما