آزمایشات غربالگری برای افراد بیش از 50 سال

غربالگری بخش مهم پیشگیری از بیماریهاست.آزمایشات باید برای تشخیص زودرس تعدادی از بیماری های شایع و کشنده مثل سرطان ها، دیابت و بیماری های قلبی انجام شود. این آزمایشات می توانند بعضی از بیماری ها را در مراحل اولیه و قابل درمان حتی قبل از ظهور علائم شناسائی کنند. پزشک معالج با اطلاعاتی که از آزمایشات غربالگری بدست می آورد می تواند کاری بکند که سلامتی بیمار ارتقا یافته و طولانی تر شود. مثلا  آزمایش کلسترول می تواند احتمال ابتلا به بیماری قلبی را پیش بینی کند. قبل از اینکه عوارض جدی پیش بیاید به شما فرصت تغییر در سبک زندگی را می دهد. لازم نیست تمام افرادی که در این سن هستند به تمام موارد زیر غربالگری گردند. لطفاً بخش زیر را مطالعه کنید در هر مورد اطلاعات کسب کنید. در صورتیکه غربالگری برای شما یا افراد خانواده شما مناسب بود انجام آن را پزشک معالج در خواست کنید.

توصیه هایی برای  افراد 50 سال به بالا

دیابت

دیابت هفتمین عامل مرگ در امریکاست مرکز کنترل پیشگیری از بیماری ها  (CDC)تخمین میزند سی میلیون نفر از افراد بالاتر از 18 سال یا %12/2 افراد این گروه دارای دیابت تشخیص داده شده یا تشخیص داده نشده می باشند. از این تعداد 14/3 میلیون نفر در سن 45 تا 64 و 12 میلیون نفر بیشتر از 65 سال سن دارند. در بالغین 90 تا %95 دیابتی ها تشخیص داده شده از نوع دیابت نوع 2 می باشد. وزن نامناسب و عدم فعالیت فیزیکی مشکل قابل توجه سلامتی هستند که هر دو عواملی هستند که باعث افزایش شیوع دیابت نوع 2 میشوند.

84/1 میلیون نفر دیگر بالاتر از 18 سال پیش دیابت دارند یعنی مقدار قند خون آنها از طبیعی بالاتر است ولی هنوز به مقداری نرسیده که دیابت تشخیص داده شود. شناسائی افراد پیش دیابت به شخص فرصت می دهد برای متوقف کردن آن یا کاهش سرعت تکامل دیابت نوع 2 و پیشگیری از عوارض آن اقدام کند. عوارض دیابت عبارتند از:

سکته قلبی، سکته مغزی، فشار خون، کوری و مشکلات چشم، بیماری کلیوی و بیماری سیستم. اعصاب بیشتر از %60 قطع عضوها اندام تحتانی به علت دیابت می باشد. عارضه دیگر کاهش شنوائی است. کاهش شنوائی در دیابتیک ها دو برابر افراد سالم است و در افراد پیش دیابت شیوع کاهش شنوائی %30 بیشتر از افرادی است که قند خون آنها طبیعی است.

افزایش کلسترول

ماده مومی و سایر مواد چربی از کودکی رسوب در سرخرگها را آغاز می کنند و سفت شده پلاکی را می سازند که باعث تنگی آنها می شود. در بزرگسالی پلاک تشکیل شده منجر به مشکل جدی می شود و نه تنها سرخرگهای تغذیه کننده عضلات قلب را درگیر می کند بلکه تمامی سرخرگها را درگیر می سازد که (آترواسکلروز) تصلب شرایین پیش می آید. در آمریکا اولین عامل مرگ و میر سکته قلبی است و مقدار کلسترول خون در آن تاثیر زیادی دارد. در توصیه های سلامتی نظارت و نگهداری مقدار کلسترول اهمیت فراوانی دارند. غربالگری برای افزایش کلسترول مشخصا بررسی لیپیدها بسیار مهم می باشد چون افزایش آنها فاقد علامت بالینی است. بررسی چربی ها اغلب شامل کلسترول تام، HDL کلسترول، LDL کلسترول و تری گلیسیرید می باشد. معمولا برای انجام آزمایش 9 تا 12 ساعت ناشتایی کافی است.

توصیه های پزشکی:

توصیه انجمن قلب امریکا کنترل کلسترول خون برای افراد 20 سال و بالاتر هر 4 تا 6 سال می باشد و افرادی که دارای ریسک بیشتر هستند باید با فاصله زمانی کمتری کلسترول خون را اندازه گیری کنند.

پر فشاری خون (افزایش فشار خون)

تقریبا نصف بالغین امریکا فشار خون دارند. فشار خون نیرویی است که خون شخص به دیواره های شریانها وارد می کند !فشار خون  زمانی است که نیروی وارده بطور مداوم زیاد باشد. شناسایی و درمان فشار خون مهم است زیرا با گذشت زمان می تواند به سیستم گردش خون صدمه زده و باعث خطر سکته قلبی، سکته مغزی، بیماریهای کلیوی شده و مشکلات زیادی برای سلامتی فرد ایجاد کند. در حقیقت یکی از هفت عامل مرگ به فشار خون مربوط می شود. در واقع هر چه فشار خون درمان نشده، طولانی باشد احتمال صدمه به قلب و اعضای دیگر مثل کلیه ها، مغز و چشم ها بیشتر می شود.

با افزایش سن احتمال ابتلا به فشار خون بیشتر می شود. تقریبا یک سوم افراد 40 تا 59 سال و تا 65% افراد بالای 60 سال فشار خون دارند. بالا بودن فشار سیستولیک (اولین عددی که در نوشتن فشار خون بکار می رود) برای افراد بیش از 50 سال ریسک حمله قلبی را افزایش می دهد. اکثر افراد مبتلا به فشار خون از بیماری خود آگاه نیستند چون افزایش فشار خون علائم بالینی ایجاد نمی کند و تنها راه اطلاع از آن گرفتن فشار خون می باشد. در اندازه گیری فشار خون دو عدد ثبت می شود. فشار خون سیستولیک فشاری است که در زمان انقباض (ضربه) قلب ایجاد می شود و فشار دیاستولیک زمانی است که قلب در بین دو ضربان شل شده است. که بصورت فشار خون سیستولیک بر روی دیاستولیک ثبت می شود. مثلا فشار خون  mm 80/120 یعنی فشار سیستولیک 120 و فشار دیاستولیک 80 میلی متر جیوه می باشد. یک نوبت بالا بودن فشار خون برای تشخیص فشار خون کافی نیست باید چندین نوبت و در عرض چند روز فشار خون بالا باشد تا بیماری فشار خون تشخیص داده شود.

ریسک فاکتورهای فشار خون:

• سابقه خانوادگی افزایش خون
• سالمندی

سایر ریسک فاکتورها مربوط به سبک زندگی است و تحت کنترل فرد می باشد.

•  چاقی
• عدم انجام ورزش کافی
• کشیدن سیگار
• نوشیدن زیاد الکل
• مصرف غذای پر نمک

گاهی مصرف داروها ، مواد مخدر یا بیماریهای زمینه ای مثل دیابت ، بیماریهای کلیه یا تیروئید می توانند عامل فشار خون باشند به این نوع فشار خون ثانویه گفته میشود و با درمان بیماری زمینه ای فشار خون طبیعی میشود.

توصیه های غربالگری

توصیه انجمن قلب آمریکا برای کنترل فشار خون در افراد با فشار خون کمتر از 120/80 mm/Hg بصورت سالانه یکبار میباشد.

• فرد دارای فشار خون بالا درصورتیکه سایر ریسک فاکتورهای بیماری قلبی  در آنها کم باشد 3 تا 6 ماه بعد
• از تشخیص فشار خون دوباره کنترل شود.
• اگر فشار خون بالا بود و ریسک بیماری قلبی نیز بالا بود . کنترل مکرر فشار خون بر مبنای نتیجه فشار خون ، ریسک
• بیماری قلبی و درمان انجام شده صورت می گیرد.

   تقسیم بندی فشار خون

گروه	فشار سیستولیک mm/Hg	فشار دیاستولیک   mm/Hg
طبیعی	کمتر از 120	کمتر از 80
افزایش	120 - 129	کمتر از 80
فشار خون مرحله I	130 - 139	80-  89
فشار خون مرحله II	140 یا بیشتر	90 یا بیشتر

چاقی

بیش از 1/3 مردم امریکا چاق میباشند و در طی 20 سال گذشته چاقی در تمام سنین افزایش یافته است .چاقی مشکل سلامتی است زیرا باعث افزایش احتمال خیلی از بیماری ها مثل فشار خون ، افزایش چربی ها ، دیابت نوع 2 ، بیماریهای عروقی قلب ، سکته مغزی و بعضی سرطان ها می شود. محاسبه شاخص توده عضلانی (BMI) برای تخمین چربی بدن مفید است و یک وسیله غربالگری برای شناسایی مشکل وزن میباشد.

برای بالغین از فرمول و تقسیم بندی زیر استفاده میشود.  

BMI = وزن   kg/  m²قد

• BMI = < 18.5  : کم وزن
• BMI = 18.5 – 24.9 : طبیعی
• BMI = 25 – 29 : اضافه وزن
• BMI = > 30 : چاق

اختلالات تیروئید

عمدتا" بیماریهای تیروئید شامل بیماریهایی میشود که مقدار هورمون تیروئید را تغییر میدهند و سرطان های تیروئید که در مقدار هورمون تاثیری ندارند . تخمین زده میشود که 20 میلیون امریکایی نوعی از اختلال تیروئید دارند و 60% این افراد از مشکل خود  آگاه نیستند . بیماریهای تیروئید در خانم ها شایعتر است و نسبت آن 8 به 1 میباشد. مثال اختلال کار تیروئید کم کاری تیروئید (هیپوتیروئیدیسم) می باشد که در آن مقدار کمتری هورمون تیروئید تولید میشود وهیپرتیروئیدوئیسم (پر کاری تیروئید) که در آن هورمون تیروئید بیشتری تولید می شود. اگر چه بیماران ممکن است دارای علائم باشند ولی عمدتا" علائم  مبهمی مثل خستگی و کاهش وزن می باشد و خیلی افراد مبتلا نمی فهمند که کم کاری یا پر کاری تیروئید دارند . اختلالات تیروئید اگر درمان نشوند ممکن است به بیماری های دیگر مثل بیماری قلبی منجر شوند. توصیه های انجمن تیروئید و متخصصین غدد به شرح زیر می باشد. غربالگری برای کم کاری تیروئید در افراد بالاتر از 60 سال انجام می شود.

از طرف دیگر اگر فرد علائمی داشته باشد که ممکن است بعلت اختلالات تیروئید باشد یا نباشد بدون ارتباط با سن و جنس توصیه می شود برای رد کردن اختلال کار تیروئید آزمایشات تیروئید انجام شود.

پوکی استخوان (استئوپروز)

پوکی استخوان روز به روز اهمیت زیادی پیدا می کند بر مبنای اعلام جمعیت ملی استئوپروز آمریکا ، 10 میلیون آمریکایی استئوپروز دارند و 43 میلیون نفر دارای خطر استئوپروز می باشند. تخمین زده می شود که 50% خانم ها و 25% آقایانی که شکستگی استخوان دارند ناشی از استئوپروز می باشد.

با افزایش سن احتمال شکستگی استخوان و همچنین کاهش فعالیت برای بهبودی از شکستگی افزایش می یابد. شکستگی گردن استخوان ران ، ستون مهره ها ، مچ دست سبب درد ، ناتوانی و بد شکلی برای افراد مسن می شود. بی حرکتی ناشی از موارد فوق خود  به معنی از دست دادن استقلال و نیاز به مراقبت طولانی مدت می باشد.

از آنجا که پوکی استخوان تا زمان شکستگی بی علامت است شخص از بیماری خود یا خطر ابتلا مطلع نیست غربالگری برا کاهش توده استخوان و درمان آن خطر شکستگی را کاهش می دهد.

فاکتورهای خطر استئوپروز عبارتند از :

• جنس زن (80% افراد مبتلا خانم می باشند)
• سن بیشتر
• اندازه بدن ظریف و کوچک
• نژاد سفید پوست و آسیایی
• داشتن سابقه خانوادگی استئوپروز یا شکستگی استخوان
• داشتن هورمون جنسی کم ( در خانم ها استروژن و در آقایان تستوسترون) مثل یائسگی در خانم ها
• داشتن بی اشتهایی عصبی
• فقر ویتامین D و کلسیم
• ورزش نکردن
• کشیدن سیگار
• استفاده از بعضی داروها

توصیه ها :

دانسیتومتری اولین آزمایشی است که استئوپروز و کاهش توده استخوانی را تشخیص می دهد یکی از بهترین و دقیق ترین راه اندازه گیری دانسیته استخوان استفاده از عکس با انرژی کم (DXA) در ناحیه گردن استخوان ران و ستون مهره هاست.انجمن متخصص زنان و زایمان آمریکا برای خانم ها قوائد زیر را توصیه می کند.

• شروع دانسیتومتری در 65 سالگی
• در خانم های یائسه ای که دارای ریسک فاکتورهای بالا باشند بعد از یائسگی دانسیتومتری شروع می شود.
• گر ریسک فاکتور دیگری وجود ندارد دانسیتومتری هر دو سال یکبار تکرار می شود.
• با استفاده از ابزار ریسک شکستگی (FRAX) می توان ریسک شکستگی فرد را برای 10 سال آینده پیش بینی کرد و اثر سن را در آن نیز دخیل کرد.
• اکثر گروه های تخصصی برای آقایان شروع غربالگری را 70 سالگی می دانند و در کسانیکه دارای ریسک فاکتور می باشند از 50 تا 69 سالگی غربالگری را باید شرع کرد.

سرطان پروستات

سرطان پروستات دومین سرطانی است که بعد از سرطان پوست در مردها تشخیص داده میشود و بعد از سرطان ریه دومین عامل مرگ آقایان نیز می باشد. تقریبا" از هر 7 مرد یک نفر به سرطان پروستات مبتلا می شوند و اکثر موارد در 65 سالگی یا بالاتر تشخیص داده میشوند . بعضی از سرطان های پروستات سریعا" پیشرفته و در عرض چند ماه یا سال باعث مرگ می شوند ولی اکثرا" رشد کندی دارند و هرگز ریسک بزرگی بر سلامتی نیستند.غربالگری سرطان پروستات برای مردان مهم است و باید با پزشک متخصص منافع و ضرر های آن بحث شود.

• تکنولوژی موجود کنونی توانایی تفکیک سرطان های با رشد سریع و آهسته را ندارد و سرطان سلامتی مردان و کیفیت زندگی آن ها را هرگز تغییر عمده ای نخواهد داد.
• غربالگری با Prostate- specific Antigen (PSA) تمام موارد سرطان را نشان نمی دهد واز طرف دیگر بعضی از موارد افزایش PSA بعلت سرطان پروستات نیست.
• تشخیص از طریق بیوپسی ( دارای احتمال کم عفونت و خونریزی است) و عوارض درمان (شامل مشکل ناتوانی جنسی) وجود دارد. اکثر سرطان های پروستات دارای رشد کم می باشند و خطرناک نمی باشند.

ریسک ها

فاکتور مهمی که توصیه میشود شخص در برنامه غربالگری قرار گیرد ریسک فردی ابتلا به سرطان پروستات می باشد.

• ریسک متوسط :مرد سالم فاقد ریسک فاکتور
• افزایش ریسک: مردی که پدر یا برادرش در قبل از 65 سالگی به سرطان پروستات مبتلا شده اند.
• ریسک بالا: مردی که بیش از یکی از بستگانش در سنین پائین سرطان پروستات داشته باشند در صورتیکه غربالگری انتخاب شود آزمایشات زیر توصیه می شود.
• PSA که مقدار آن در خون اندازه گیری می شود.
• آزمایش با انگشت که پزشک متخصص با انگشت خود پروستات را معاینه می کند.

توصیه ها : سن 50 تا 70

اکثر انجمن ها توصیه می کنند که منافع و ضرر های غربالگری پروستات را با پزشک معالج صحبت کرده و با هم غربالگری را انتخاب کنند.

انجمن سرطان آمریکا توصیه میکند که غربالگری از سن 50 سال به بالا در افراد دارای ریسک متوسط و طول عمر حداقل 10 سال شروع شود. و برای کسانیکه در گروه ریسک بالاتر قرار می گیرند غربالگری را زودتر از 50 سالگی توصیه می کنند . اگر مقدار PSA کمتر از 2.5 نانوگرم در میلی لیتر بود هر دو سال یک بار آزمایش تکرار شود و اگر بیش از 2.5 ng/ml بود سالانه PSA اندازه گیری شود. برای افراد بیشتر از 70 سال در صورتیکه سلامتی خوب و امید زندگی بیش از 10 سال داشته باشند غربالگری توصیه می شود. ولی بیشتر مجامع تخصصی از 70 سال به بالا غربالگری را توصیه نمی کنند.

سرطان پستان

سرطان پستان دومین سرطان شایع در زنان و علل مرگ آنها می باشد. حدود75% سرطان های پستان در خانم های 66 ساله و مسن تر پیدا می شود. غربالگری منظم می تواند سرطان را در مراحل پایین تر و قابل درمان تر شناسائی میکند.

ماموگرافی یک آزمایش تصویربرداری می باشد و قبل از ظهور علائم بالینی سرطان پستان را شناسائی کند. در مورد زمان شروع ماموگرافی و تناوب آن اختلاف نظر وجود دارد. توصیه به خانم های دارای ریسک متوسط (خانم های که فاقد سابقه خانوادگی سرطان پستان بوده و ریسک فاکتور دیگری ندارند.)

• خانم ها از سن 40 سالگی سالانه توسط پزشک متخصص معاینه کامل پستان شوند.
• خانم ها در تمامی سنین باید خود را معاینه کنند و از سرطان پستان مطلع باشند و هرگونه تغییری را در پستان فورا به پزشک معالج اطلاع دهند. تغییرات شامل درد- توده و ترشح نوک پستان غیر از ترشح شیر و سرخی پستان

مام گرام

در خانم های 50 تا 74 ساله انجام ماموگرافی هر 1 تا 2 سال خانم های با سن بالاتر از 74 سال اکثرا فاقد ارزش می دانند ولی انجمن سرطان آمریکا ادامه غربالگری تا زمانی که خانمی از سلامتی خوب برخوردار است توصیه می کنند. خانم های که دارای ریسک بالا می باشند سابقه خانوادگی و ژنتیک ریسک بالا شناخته می شوند و ریسک فاکتورهای دیگر شامل:

وجود سابقه سرطان پستان در شخص چاقی،  شروع عادت ماهانه در سنین پائین تر- داشتن اولین فرزند بعد از 35 سالگی – درمان هورمونی  بعد از یائسگی –نازائی – شروع یائسگی در سنین بالاتر و مصرف الکل

تعدادی از ریسک فاکتورهای مهم که در طول عمر وجود دارد عبارتند از:

• داشتن موتاسیون ژن های Brca1 یا Brca2یا از بستگان نزدیک دارای چنین ژنی باشند.
• داشتن رادیوتراپی قفسه سینه در جوانی (بین 10 تا 35 سالگی)
• سابقه خانوادگی خاص مثل سابقه سرطان پستان یا تخمدان در چندین عضو خانواده درجه یک

در این افراد علاوه بر ماموگرافی انجام MRT نیز توصیه می شود و این آزمایش باید بطور سالانه در تمام عمر انجام شود.

سرطان کولون

سرطان کولون یا راست روده رشد خارج از کنترل سلولهای پوشاننده سطح داخلی روده بزرگ می باشد. سومین سرطان شایع غیر پوستی و سومین عامل مرگ به علت سرطان در مردان و زنان می باشد. احتمال ابتلا به سرطان روده در طول زندگی برای آقایان 1 در21(4.7%) و در خانمها 1 در 23 (4.4%) می باشد.

در سالهای اخیر مرگ و میر به علت سرطان روده به میزان قابل توجهی کاهش یافته است و غربالگری منجر به خارج کردن پولیپ (ضایعات پیش سرطانی) شده و از تشکیل سرطان پیشگیری کرده است. در ضمن غربالگری بهتر سبب تشخیص زودرس و قابل درمان شدن سرطان روده شده است.

با وجود یکه  تعداد سرطان روده در افراد بالای 50 سال به میزان قابل توجهی کاهش داشته ولی شیوع آن در افراد زیر 50 سال تا 51% افزایش یافته است. بر این اساس انجمن سرطان امریکا غربالگری سرطان روده را به 45 سال کاهش داد ه است.

توصیه های غربالگری:

افراد دارای ریسک بالا: ریسک سرطان کولون با افزایش سن، چاقی و وجود سرطان در سایر قسمت های بدن زیاد می شود. سایر ریسک فاکتورها شامل موارد زیر است :

• سابقه خانوادگی: داشتن سرطان روده یا پولیپ های متعدد در اعضای خانواده بخصوص اگر در سنین کمتر از 60 سالگی تشخیص داده شود.
• رژیم غذایی: مصرف مواد غذایی دارای چربی و گوشت زیاد بخصوص اگر همراه با عدم مصرف میوه جات، سبزیجات، و غذاهای فیبر دار باشد.
• سبک زندگی: کشیدن سیگار، مصرف زیاد الکل و نداشتن ورزش منظم.
• داشتن بیماریهای کولیت اولسروز (نوعی از بیماری آماسی روده IBD) )
• داشتن دیابت نوع 2 .
• نژاد: در سیاه پوستان آمریکایی و یهودیان اشک نازی احتمال داشتن سرطان روده بیشتر است.
• داشتن سابقه  شخصی سرطان روده یا پولیپ پیش سرطانی دارای ریسک بالا.
• داشتن بیماری نادر به نام پولی پوز آدنوماتوز خانوادگی (FAP) : در این بیماری پولیپ های خوش خیم متعدد در روده وجود دارد که در سنین پائین سرطانی می شوند مگر اینکه برای پیشگیری کل روده را بردارند.
• داشتن سندرم ارثی بنام لینچ (Linch Syndrome) - سرطان غیر پولیپی ارثی روده (HNPCC)

در افرادی که ریسک سرطان کولون بیشتر است بهتر است غربالگری را از 40 سالگی شروع کنند. اغلب کولونوسکوپی توصیه می شود چون دقیق تر می باشد و در این افراد تکرار کولونوسکوپی هر 1 تا 2 سال می باشد در حالیکه در افراد بدون ریسک هر 10 سال یکبار کافی می باشد. علاوه بر این در افرادی که سرطان کولون تشخیص داده  شود یا دارای پولیپ های پیش سرطانی باشند باید مکررا کولونوسکوپی شوند (هر سه سال یکبار). همچنین در افرادی که 3 تا 10 پولیپ آدنوماتو یا یک پولیپ با درجه بدخیمی بالا (نمای ویلوس، اندازه بیشتر از mm 10، توبولار آدنوما و دارای نمای آتی پیک) غربالگری تشدید و مکرر میشود (هر سه سال یکبار) از طرف دیگر کسانیکه 1 تا 2 پولیپ کوچک (کمتر از mm 10) با نمای پولیپ آدنوماتو و آتی پیسم کم داشته باشند در غربالگری معمولی قرار می گیرند. پولیپ شایع دیگر که هایپرپلاستیک نامیده میشود در گروه افزایش ریسک قرار نمی گیرند.ریسک متوسط (سن 50 تا 75 سال)شامل افرادی هستند که غیر از سن ریسک فاکتور دیگری ندارند سن شروع غربالگری 45 تا 50 سال می باشد.انجمن پزشکان کانادا مبنای غربالگری در این افراد را آزمایش جستجوی خون مخفی به روش گایاک یا ایمونوشیمی هر دو سال یکبار یا سیگموئید وسکوپی هر 10 سال یکبار قرار داده است.

76 تا 85 سال:

غربالگری در این سن بر اساس شرایط سلامتی بیمار و تاریخ غربالگری قبلی انجام می شود و برای افرادی که قبلا غربالگری نشده اند مفیدتر می باشد . همچنین غربالگری در صورت مثبت شدن آن و داشتن سلامتی کافی برای تحمل درمان توصیه میشود.

سرطان گردن رحم

می توان از اکثر مرگ و میرهای ناشی از سرطان گردن رحم پیشگیری کرد به شرط آنکه خانم ها به طور منظم آزمایش

پاپ اسمیر و یا آزمایش DNA ویروس HPV را انجام دهند. تقریبا تمام موارد سرطان گردن رحم توسط ویروس زگیل انسانی (HPV) ایجاد می شود. ولی تمامی گونه های HPV سرطانزا نیستند. ویروس های شماره 16-18-33-35-39 ویروس های دارای ریسک سرطان زائی بالا(High Risk) می باشند دو گونه شماره 16و18 عامل حدود 70% سرطان های گردن رحم می باشند. در نظر داشته باشیم که بدن فرد این ویروس ها را دفع می کند و اگر عفونت با این ویروس ها تداوم یافت احتمال سرطان پیش می آید که در مراحل اولیه قابل درمان است.

توصیه های غربالگری 50 تا 60 سال

انجام آزمایش پاپ اسمیر و HPV هر5 سال، انجام پاپ اسمیر هر سه سال نیز قابل قبول است FDA آزمایش HPV DNA را بعنوان اولین وسیله غربالگری سرطان گردن رحم تایید کرده است. بدین معنی که این آزمایش بدون پاپ اسمیر انجام شود.

• آزمایش HPV در خانم های 25 سال و بالاتر بدون پاپ اسمیر درخواست شود.
• در صورتیکه اولین آزمایش منفی بود آزمایش بعدی هر سه سال یکبار خواهد بود.

برای سن بیشتر از 65

در صورتیکه خانمی غربالگری کافی داشته  و نتیجه منفی باشد انجام غربالگری لازم نیست غربالگری کافی یعنی داشتن 3 پاپ اسمیر منفی در 10 سال گذشته یا دو HPV منفی در این 10 سال که آخرین آن 5 سال پیش باشد.

ریسک فاکتورها

در صورتیکه خانمی ریسک فاکتور داشته باشد باید مکررا آزمایش را انجام دهد . ریسک فاکتورها عبارتند از:

عفونت مقاوم با HPV دارای ریسک بالا(High Risk) تماس با دی اتیل استیل بسترول(DES) در رحم مادر- سابقه قبلی سرطان گردن رحم –عفونت HIV یا سیستم ایمنی ضعیف شده .

سل   Tuberculosis

سل بیماری عفونی است که بعلت باکتری مایکوباکتریوم توبرکولوزیس ایجاد می شود. سل عمدتا ریه را مبتلا می کند ولی می تواند تمام اعضای بدن را گرفتار کند و از طریق ذرات ترشحات تنفسی مثل خلط یا آئروسلی که با سرفه ، عطسه ، خنده یا تنفس از فردی به فرد دیگر منتقل شود. در اکثر افرادی که با باسیل سل برخورد می کنند. مایکوباکتریوم به چند سلول در ریه رفته و در آنجا به شکل غیر فعال می ماند. این مرحله نهفته ، فرد را بیمار نمی کند و در این مرحله بیماری منتقل نمی شود و در اکثر افراد به شکل فعال پیشروی نمی کند ولی بعضی افراد بخصوص کسانیکه سیستم ایمنی ضعیف دارند . بصورت مستقیم از عفونت خاموش اولیه به شکل فعال بیماری پیشرفت می کند. افراد مبتلا به HIV و در افرادی که سیستم ایمنی ضعیف شده باشد سل اولیه نهفته به سل فعال پیشرفت می کند. نگرانی دیگر وجود باکتری سل مقاوم به درمان آنتی بیوتیک می باشد.

کسانیکه خطر ابتلا دارند :

• کسانیکه رابطه نزدیک با فرد مبتلا یا مشکوک به TB دارند.
• کسانیکه سیستم ایمنی ضعیف دارند مثل مبتلایان به HIV ، سوء تغذیه ، سن بالا ، معتادان به الکل یا داروها
• مهاجرین کشورهای که سل در آنها شایع است.
• ساکنین خانه سالمندان و غیره
• افراد ساکن در منطقه آلوده و شلوغ و سوء تغذیه
• شاغلین مشاغل بهداشتی
• کارکنان آزمایشگاه که با میکروب سل کار می کنند.

توصیه ها :

مرکز کنترل و پیشگیری بیماری ها (CDC) انجام آزمایش را برای افرادی که ریسک ابتلا دارند (موارد بالا) توصیه می کند. دو نوع آزمایش قابل انجام است:

•  IGRA TB Blood Test (ارجحیت دارد) و نام دیگر آن اندازه گیری آزادسازی انترفرون گاما که از خون انجام می گیرد.
• تست پوستی توبرکولین (مانتو) یا PPD که با تزریق کمی محلول توبرکولین به داخل پوست در ناحیه ساعد انجام می گیرد و 48 تا 72 ساعت بعد باید توسط فرد تزریق کننده بازبینی و قطر هاله و تورم ایجاد شده اندازه گیری شود.

گونوره (سوزاک) و کلامیدیا :

کلامیدیا و گونوره شایعترین بیماری باکتریال مقاربتی می باشند. ولی خیلی از افراد مبتلا فاقد علائم بالینی می باشند و در صورتیکه درمان نشوند عوارض آنها بوجود می آید. هر دو بیماری با آنتی بیوتیک درمان می شوند. در حالیکه کلامیدیا و گونوره در جوانان شایع می باشد ولی هر فرد فعال جنسی می تواند به آن مبتلا شود.

توصیه ها برای بانوان :

CDC برای تمام خانم های سالمندی که فعالیت جنسی داشته و دارای ریسک فاکتور می باشند مثل شریک جنسی جدید یا چند شریک جنسی داشته باشند غربالگری سالانه توصیه می کند.

هپاتیت B (HBV)

بر مبنای گزارش CDC در آمریکا 850000 نفر تا 2،200،000 نفر به هپاتیت B مزمن مبتلا هستند و خیلی از این افراد از عفونت خود مطلع نیستند. HBV یکی از 5 ویروسی است که سبب ایجاد هپاتیت می شود و از طریق تماس با خون یا سایر مایعات بدن فرد بیمار مثل رابطه جنسی یا استفاده مشترک از سوزن ، تیغ ، مسواک و انتقال از مادر به فرزند در زمان زایمان یا بعد از آن منتقل می شود.عفونت HBV حاد یا مزمن می باشد. سیر بیماری میتواند بصورت خفیف بوده و چند هفته طول بکشد تا مشکل خیلی جدی که چندین سال طول کشیده و می تواند به عوارض آن مثل سیروز یا سرطان کبد ختم شود. بر مبنای گزارش CDC سالانه 1800 نفر بعلت HBV یا بیماری کبدی ناشی از HBV فوت می کنند. اکثریت افراد مبتلا به شکل مزمن بیماری فاقد علائم هستند . آزمایش برای آنتی ژن سطحی هپاتیت B (Hbs Ag) برای غربالگری افراد فاقد علامت انجام می شود. برای هپاتیت B واکسن موثر ساخته شده است . با این همه کسانیکه واکسینه نشده اند یا کسانیکه قبلا واکسینه شده اند و در ریسک می باشند بهتر است آزمایش شوند.

CDC غربالگری HBV را برای افراد زیر توصیه می کند.

• کارکنان مشاغل بهداشتی
• افرادی که در زمان تولد واکسینه نشده اند.
• همجنس گرایان مرد
• معتادان تزریقی
• در افرادی که AST , ALT بالا به علت آن نامعلوم دارند.
• افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند مثل کسانیکه پیوند عضو شده اند .
• افرادی که دیالیز می شوند.
• افرادی که تماس نزدیک با فرد مبتلا به HBV دارند یا همسر مبتلا به HBV دارند.
• افراد مبتلا به HIV
• افراد مبتلا به هپاتیت C
• کسانیکه تاریخچه بیماری های مقاربتی (STDs) دارند.
• زندانیان

هپاتیت C

امروزه در آمریکا مرگ بعلت هپاتیت C از مرگ ناشی از HIV بیشتر است . اگر چه خیلی افراد مبتلا به هپاتیت C برای دهه ها فاقد علامت هستند ولی در صورتیکه شناسایی و مدیریت نشوند      می تواند به بیماری مزمن کبد منجر شود.در آمریکا دو میلیون و هفتصد هزار نفر دارای عفونت هپاتیت C هستند و بدون درمان تقریبا 50 % آنها به سیروز کبد یا سرطان کبد ختم می شود. بیشتر افراد مبتلا متولد بین 1945 تا 1965 (1310 تا 1330( می باشند و خیلی از آنها از بیماری خود آگاه نیستند.

ریسک :

هپاتیت C از طریق تماس با خون آلوده منتقل می شود مثلا استفاده مشترک از سوزن برای تزریق ، انتقال از طریق رابطه جنسی انتقال از مادر به فرزند در زمان زایمان کم است. از سال (1992 /1370 ) غربالگری آن در انتقال خون معمول شد بنابراین ممکن است افرادی که قبل از آن تاریخ خون دریافت کرده یا پیوند عضو داشته اند مبتلا باشند. برای پرسنل بهداشتی که با خون آلوده برخورد داشته باشند ریسک ابتلا وجود دارد.

توصیه ها :

تمام افرادی که متولد 1310 تا 1330 هستند حداقل یکبار باید آزمایش شوند.علت توصیه غربالگری قابلیت درمان بیماری است. قبل از سال 2000 (1378) فقط 10% موارد هپاتیت C قابل درمان بود در حالیکه اکنون 90% این بیماران قابل درمان می باشند و از پیدایش عوارض ویروس جلوگیری می شود.

ریسک فاکتورها بر حمله قلبی

• داشتن سابقه خانوادگی بیماری قلبی : بیماری قلبی در بستگان درجه یک مرد زیر 55 سال و درجه یک زن کمتر از 65 سال
• کشیدن سیگار
• دیابت یا پیش دیابت
• داشتن فشار خون بالا یا درمان برای آن
• چاقی
• غذای ناسالم
• نداشتن فعالیت بدنی
• وجود بیماری قلبی یا داشتن حمله قلبی

ریسک فاکتورها (نشانه های خطر ) مشخص

چاقی – افزایش توده بدنی (BMI) به بیشتر ازm² kg/25  نشانه خطر بزرگی برای دیابت نوع 2 می باشد.

ریسک فاکتورهای دیگر عبارتند از:                                                                                                    

• نداشتن فعالیت بدنی
• داشتن فشار خون به معنی فشارخون بالاتر از 90/140 میلی متر جیوه یا دریافت دارو برای درمان آن
• سابقه بیماری قلبی عروقی
• میزان HDL cholesterol  کمتر از mg/dl40 یا مقدار تریگلیسیرید بیش از mg/dl 150
• داشتن نتیجه HbA1C قبلی بیش از 7/5% قند دو ساعت بعد از ناشتایی مختل به معنی قند بین 140 تا 200mg/dl

قند ناشتای مختل یعنی بین 100 تا 125mg/dl

• داشتن سایر مواردی که با مقاومت به انسولین همراه است مثل چاقی شدید و آکانتوزیس نیگریکانت .

ریسک فاکتورهای خانوادگی

• داشتن والدین یا برادر – خواهر دیابتیک

ریسک فاکتورهای خانم ها

• داشتن نوزاد بیش از 4 کیلوگرم یا دیابت بارداری.
• داشتن تخمدان پلی کیستیک.

آزمایشات غربالگری برای آقایان و خانم های غیر باردار:

قند خون ناشتا (FBS) : این آزمایش میزان قند خون را بعد از 8 تا 12 ساعت ناشتایی اندازه گیری می کند.

HBA1C : هموگلوبین A1C این آزمایش مقدار متوسط قند خون را در 2 تا 3 ماه گذشته تخمین می زند.

آزمایش قند خون 2 ساعته خوراکی (OGTT) : در این آزمایش ایتدا قند خون ناشتا اندازه گیری می شود مجددا دو ساعت بعد از مصرف 75 گرم گلوکز خوراکی قند خون اندازه گیری می شود.در صورتیکه هر کدام از آزمایشات فوق غیر طبیعی بود آزمایش درروز دیگر تکرار و بر اساس نتایج، تشخیص دیابت یا پیش دیابت داده می شود.

توصیه های ADA و USPSTF :

• تمام افراد بالای 45 سال برای دیابت غربالگری شوند. حتی اگر فاقد ریسک فاکتور و علائم بالینی باشند.
• حتی اگر غربالگری اول طبیعی باشد هر 3 سال آزمایش تکرار شود و اگر فرد پیش دیابتیک باشد آزمایش قند سالانه چک شود.