تقویت سیستم ایمنی در برابر کرونا HPV و سرطان

روش های توصیه شده ی هاروارد برای تقویت سیستم ایمنی در برابر ویروس ها، کرونا، عفونت ها، سرطان و بسیاری از بیماریهای دیگر 

برخی روشهای مفید برای تقویت سیستم ایمنی بدن و مقابله با بیماری 

چگونه می توانید سیستم ایمنی خود را بهبود بخشید؟ در مجموع سیستم ایمنی بدن شما در دفاع از شما در برابر میکروارگانیسم های بیماری زا عملکرد بسیار خوبی دارد اما گاهی اوقات این عملکرد خوب دچار نقص می شود: یک میکروب با موفقیت حمله می کند و شما را بیمار می کند. آیا مداخله در این فرایند و تقویت سیستم ایمنی بدن امکان پذیر است؟ اگر رژیم غذایی خود را بهبود ببخشیم، چه تاثیری دراین عملکرد دارد؟ آیا باید ویتامین ها یا داروهای گیاهی خاصی مصرف کنیم؟ آیا با تغییر سبک زندگی می توان به ایجاد یک پاسخ ایمنی تقریباً بی نقص  امیدوار بود؟

برای تقویت سیستم ایمنی بدن چه کار می توان انجام داد؟

ایده تقویت توان ایمنی، ایده ای جذاب است اما توانایی انجام این کار به دلایل مختلفی خیلی عملی نیست. سیستم ایمنی به معنای واقعی کلمه یک سیستم است - یک سیستم ، نه یک موجودیت تک جزئی. سیستم ایمنی برای عملکرد خوب، به تعادل و هماهنگی بین اجزایش نیاز دارد. هنوز هم چیزهای زیادی راجع به پیچیدگی و بهم پیوستگی پاسخ ایمنی وجود دارد که محققان از آنها اطلاعی ندارند. در حال حاضر هیچ مدرک علمی اثبات کننده وجود ارتباط مستقیم بین سبک زندگی و عملکرد ایمنی تقویت شده در دست نیست.

با این وجود این گفته بدان معنا نیست که تأثیر سبک زندگی بر سیستم ایمنی بدن موضوعی جذاب نبوده و نباید آنرا مورد مطالعه قرار داد. محققان در حال بررسی اثرات رژیم غذایی، ورزش، سن، استرس روانی و سایر عوامل بر پاسخ ایمنی در حیوانات و در انسان هستند. تا زمان یافتن شواهد قطعی، استراتژی های مربوط به زندگی سالم می تواند یک رویکرد خوب برای شروع تقویت سیستم ایمنی بدن باشد.

راههای سالم برای تقویت سیستم ایمنی بدن

اولین اقدام دفاعی از سوی شما انتخاب یک سبک زندگی سالم است. پیروی از دستورالعمل های عمومی سلامت، می تواند بهترین اقدام شما باشد در راستای قوی و سالم نگه داشتن سیستم ایمنی بدن بطور طبیعی. هر قسمت از بدن - از جمله سیستم ایمنی بدن شما – هنگامی که در برابر تهدیدهای محیطی محافظت شود و با اتخاذ سبک های سالم زندگی تقویت شود، عملکرد بهتری خواهد داشت. برخی نمونه های مربوط به سبک های سالم زندگی در زیر آمده است:

• نکشیدن سیگار

• مصرف یک رژیم غذایی پر از میوه و سبزیجات

• تمرین بدنی منظم

• داشتن یک وزن سالم 

• مصرف الکل در حد اعتدال (در صورت مصرف آن)

• داشتن خواب کافی 

• جلوگیری از ابتلا به عفونت از راههایی مانند شستن مکرر دست ها و پختن کامل گوشت

• به حداقل رساندن استرس

 

سیستم ایمنی در حال عملیات. یک سیستم ایمنی سالم می تواند مشابه عوامل فوق پاتوژن های مهاجم را شکست دهد. در عکس فوق دو باکتری عامل سوزاک توسط سلولهای فاگوسیت کننده بزرگی به نام نوتروفیل محاصره و کشته شده اند (به فلشهای قرمز دقت کنید).

عکس از مایکل استارنباخ، دکترای دانشکده پزشکی هاروارد 

ایمنی را به روشی سالم تقویت نمایید

بسیاری از محصولات موجود در قفسه های فروشگاهها ادعا می کنند که ایمنی بدن را تقویت یا حمایت می کنند. با این حال از نظر علمی مفهوم "تقویت ایمنی" چندان معنادار نیست. در حقیقت افزایش تعداد سلولهای بدن - سلولهای ایمنی بدن یا دیگر سلولها - لزوما اتفاق خوبی نیست. به عنوان مثال ورزشکارانی که "دوپینگ خون" - پمپاژ خون به داخل سیستم های بدنشان برای افزایش تعداد سلولهای خونی و تقویت عملکرد آنها – می کنند، خود را در معرض خطر سکته مغزی قرار می دهند.

تلاش برای تقویت سلولهای سیستم ایمنی بدن کاری بسیار پیچیده است زیرا در سیستم ایمنی بدن سلولهای مختلفی وجود دارد که به انواع مختلفی از میکروبها پاسخ می دهند. باید کدام سلول ها را افزایش داد و به چه تعداد؟ تاکنون دانشمندان جواب این سوال را نمی دانند. آنچه مشخص است این است که بدن بطور مداوم سلولهای ایمنی تولید می کند. مطمئناً بدن تعداد بیشتری لنفوسیت - از آن چه که احتمالاً مورد نیاز خواهد شود - تولید می کند. سلولهای اضافی - برخی قبل از این که وارد عمل شده باشند و برخی پس از پیروزی در نبرد - خودشان را از طریق یک روند طبیعی مرگ سلولی به نام آپوپتوز پاکسازی می کنند. هیچ کس نمی داند که سیستم ایمنی بدن برای عملکرد بهینه به چه سلولهایی یا به چه ترکیبی از سلولها نیاز دارند.

سیستم ایمنی و سن

توانایی پاسخ ایمنی بدن با افزایش سن کاهش می یابد، امری که به نوبه خود به عفونت های بیشتر و بروز بیشتر سرطان کمک می کند. هر چه امید به زندگی در کشورهای توسعه یافته افزایش یافته، نرخ ابتلا به عارضه های مرتبط با سنین بالاتر نیز در این کشورها افزایش یافته است.

هر چند افزایش سن برخی افراد همراه با حفظ سلامتشان صورت می گیرد، با این حال نتیجه بسیاری از تحقیقات این است که احتمال ابتلای افراد مسن به بیماری های عفونی در مقایسه با افراد جوان بیشتر است و مهمتر آنکه احتمال مرگ افراد مسن در نتیجه بیماری های عفونی در مقایسه با افراد جوان بیشتر است. عفونت های تنفسی، آنفولانزا و به خصوص ذات الریه پنومونی عوامل اصلی مرگ و میر در افراد بالای 65 سال در سراسر جهان هستند. هیچ کس دقیقا نمی داند چرا چنین اتفاقی می افتد، اما برخی از دانشمندان دریافته اند که این افزایش خطر با کاهش تعداد سلول های T در ارتباط است، کاهشی که خود احتمالاً از تحلیل رفتن تیموس با افزایش سن ناشی می شود. اینکه آیا این کاهش عملکرد تیموس توضیح دهنده کاهش تعداد سلول های T است یا اینکه تغییرات دیگر در این امر نقش ایفا می کنند، هنوز کاملاً درک نشده است. برخی محققان دیگر به این نظریه علاقه مند هستند که ممکن است کارایی مغز استخوان در تولید سلول های بنیادی مولد سلول های سیستم ایمنی با افزایش سن کمتر شود یا خیر.

کاهش پاسخ ایمنی افراد مسن در مواجهه با عفونت ها از طریق واکنش آنها به واکسن ها نشان داده شده است. به عنوان مثال، مطالعات صورت گرفته بر روی واکسن آنفلوانزا نشان داده که این واکسن برای افراد بالای 65 سال در مقایسه با کودکان سالم (بالای 2 سال) بسیار کمتر موثر است. با این وصف و علیرغم کاهش کارآیی واکسیناسیون های آنفولانزا پنومونیا در افراد مسن، واکسیناسیون در مقایسه با عدم واکسیناسیون میزان بیماری و مرگ در افراد مسن را به میزان قابل توجهی کاهش داده است.

به نظر می رسد در افراد مسن میان تغذیه و ایمنی ارتباطی وجود دارد. نوعی از سوء تغذیه که حتی - به طرز تعجب آوری - در کشورهای مرفه نیز شایع است، تحت عنوان "سوء تغذیه ریز مغذی ها" شناخته می شود. سوء تغذیه ریز مغذی ها حالتی است که در آن فرد از نظر برخی ویتامین های ضروری و مواد معدنی کمیاب که از رژیم غذایی به دست می آیند، دچار کمبود می شود و این نوع سوء تغذیه می تواند در افراد مسن شایع باشد. افراد مسن تمایل کمتری به خوردن غذا دارند و غالباً رژیمهای غذایی کم تنوع تری دارند. یک سوال مهم این است که آیا ممکن است مکمل های غذایی به افراد مسن در حفظ یک سیستم ایمنی سالم تر کمک کند یا خیر. افراد مسن باید این سؤال را با پزشكی در میان بگذارند كه در زمینه رعایت نكات تغذیه ای تخصص داشته باشد زیرا علیرغم اینكه برخی از مكمل های غذایی ممكن است برای افراد مسن مفید باشند، تغییرات حتی خیلی كوچك در برنامه غذایی این گروه سنی می تواند عواقبی جدی در پی داشته باشند.

رژیم غذایی و سیستم ایمنی بدن

ارتش سیستم ایمنی مانند هر نیروی مبارزاتی دیگری بر تجهیزات در دسترسش متکی است. رزمندگان یک سیستم ایمنی سالم به تغذیه منظم و خوب نیاز دارند. دانشمندان از مدتها پیش تشخیص داده اند كه افرادی كه در فقر زندگی می كنند و سوء تغذیه دارند، در معرض بیماری های عفونی قرار دارند. با این وجود اینکه آیا افزایش میزان ابتلا به بیماری های ناشی از سوء تغذیه به ضعف در سیستم ایمنی بدن مربوط است یا خیر، قطعی نیست. هنوز مطالعات نسبتاً کمی بر روی تأثیرات تغذیه بر سیستم ایمنی بدن انسان صورت گرفته است و حتی مطالعات کمتری دال بر ربط مستقیم میان تغذیه و شکل گیری بیماری ها موجود است.

موراد زیر را جهت سالم ماندن به خاطر داشته باشید

شواهدی وجود دارد که نشان می دهد کمبودهای ریز مغذی های مختلف - به عنوان مثال کمبود روی (زینک)، منیزیم، سلنیم، آهن، مس، اسیدفولیک و ویتامین های A ، B6 ، C و E  - و همینطور ویتامین D و اومگا ۳ باعث تغییراتی در پاسخ های ایمنی حیوانات می گردد. با این حال تأثیر این تغییرات سیستم ایمنی در سلامتی حیوانات چندان مشخص نبوده و تأثیر کمبود ریزمغذی های مشابه بر پاسخ ایمنی انسان هنوز ارزیابی نشده است.

با این توضیحات، پس چه کاری می توان انجام داد؟ اگر فکر می کنید رژیم غذایی شما تمام نیازهای غذاییتان را تأمین نمی کند - مثلا شما سبزیجات را دوست ندارید – در این صورت مصرف یک مکمل روزانه مولتی ویتامین و مواد معدنی علاوه بر اثرات مفیدی که ممکن است بر سیستم ایمنی بدن داشته باشد، می تواند مزایای دیگری نیز برای سلامتی شما به همراه داشته باشد. مصرف دوزهای بالای یک ویتامین چنین کاری نمی تواند انجام دهد زیرا بیشتر لزوما بهتر نیست.

گیاهان و مکمل ها ایمنی را بهبود می بخشند؟

به فروشگاه بروید و بطری های قرص و داروهای گیاهی را ببینید که این برچسب را بر خود دارند " حامی ایمنی بدن " یا در غیر این صورت سلامت سیستم ایمنی بدن شما را تقویت می کند. اگرچه مشخص شده برخی از این ترکیبات باعث تغییر برخی از مؤلفه های عملکرد سیستم ایمنی شده اند، با این وجود تاکنون هیچ مدرکی در این باره بدست نیامده که این ترکیبات سیستم ایمنی را به حدی تقویت می کنند که فرد را در برابر عفونت و بیماری مصّون می دارند. نشان دادن این که آیا گیاهان دارویی - یا هر ماده دیگری - می توانند ایمنی را تقویت کنند یا خیر، کماکان یک مسئله بسیار پیچیده است. به عنوان مثال دانشمندان نمی دانند که آیا گیاهی که سطح آنتی بادی را در خون افزایش می دهد، واقعا اثر مفیدی برای عملکرد کلی سیستم ایمنی به دنبال دارد یا خیر.

استرس و عملکرد سیستم ایمنی بدن

پزشکی مدرن ارتباط نزدیک ذهن و بدن را پذیرفته است. طیف گسترده ای از بیماری ها از جمله ناراحتی معده، کهیر و حتی بیماری های قلبی با اثرات ناشی از استرس عاطفی مرتبط هستند. دانشمندان علیرغم وجود چالش هایی که در حوزه مطالعات ارتباط میان استرس و عملکرد سیستم ایمنی موجود است، به طور فعال در حال مطالعه این موضوع هستند.

ارائه تعریفی از استرس دشوار است. آنچه برای یک فرد وضعیتی استرس زاست ممکن است برای شخص دیگری استرس زا نباشد. هنگامی که افراد در معرض موقعیت هایی قرار می گیرند که آنها را استرس زا می دانند، سنجش میزان استرس در آنها دشوار است و برای دانشمند دشوار است که بدانند آیا برداشت ذهنی شخص از میزان استرس که دارد صحیح است یا خیر. دانشمندان فقط می توانند مواردی را که ممکن است نشان دهنده استرس باشند - مانند تعداد دفعات ضربان قلب در هر دقیقه - اندازه بگیرند، اما چنین اندازه گیری هایی ممکن است انعکاس عوامل دخیل دیگری نیز باشند.

با این حال بیشتر دانشمندانی که بر روی رابطه استرس و عملکرد سیستم ایمنی در حال مطالعه هستند، یک عامل استرس زای ناگهانی و کوتاه مدت را مطالعه نمی کنند بلکه آنها سعی می کنند عوامل استرس زای ثابت تر و پرتکرارتری - مانند موارد استرس زایی که در اثر روابط با خانواده، دوستان و همکاران ایجاد می شود یا چالش های پایدار سد راه عملکرد خوب فرد در کار - که تحت عنوان استرسهای مزمن شناخته می شوند را مورد مطالعه قرار دهند. برخی دانشمندان در حال بررسی این موضوع هستند که آیا استرس مداوم بر سیستم ایمنی بدن تأثیر می گذارد یا خیر.

اما انجام آنچه که دانشمندان "آزمایش های کنترل شده" می نامند، در انسان کار سختی است. دانشمند در یک آزمایش کنترل شده می تواند یک و تنها یک عامل مانند مقدار یک ماده شیمیایی خاص را تغییر دهد و سپس اثر آن تغییر را روی برخی از پدیده های قابل اندازه گیری مانند میزان آنتی بادی های تولید شده توسط نوع خاصی از سلولهای سیستم ایمنی بدن که در معرض آن ماده شیمیایی قرار داشته اند، اندازه گیری کنند. در حیوان زنده - و به ویژه در انسان - این نوع کنترل امکان پذیر نیست زیرا در زمان انجام اندازه گیری ها بسیاری اتفاقات دیگر در حیوان یا شخص رخ می دهند.

دانشمندان علیرغم این مشکلات اجتناب ناپذیر در سنجش ارتباط میان استرس با ایمنی، این حوزه در حال پیشرفت است.

آیا سرما موجب می شود یک سیستم ایمنی ضعیف داشته باشیم؟

تقریباً هر مادری این جمله را گفته که: " ژاکت نپوشی سرما می خوری!"،  آیا او درست می گوید؟ محققانی که این سؤال مورد مطالعه قرار داده اند چنین می پندارند که قرار گرفتن در معرض سرمای معمولی باعث افزایش حساسیت فرد به عفونت نمی شود. اکثر کارشناسان بهداشت بر سر این مطلب با هم موافقند دلیل " فصل سرماخوردگی و آنفولانزا" نامیدن زمستان این نیست که مردم در این فصل در معرض سرما قرار دارند بلکه این است که آنها در زمستان زمان بیشتری را در خانه میگذرانند و به همین دلیل با دیگر افرادی که می توانند میکروب های خود را منتقل کنند، در تماس نزدیکتری قرار میگیرند.

با این حال محققان همچنان به بررسی این سوال در جمعیت های مختلف علاقه مند هستند. برخی آزمایشات صورت گرفته روی موش ها نشان می دهد که قرار گرفتن در معرض سرما ممکن است توانایی مقابله با عفونت را کاهش دهد. اما در مورد انسان ها چطور؟ دانشمندان مردمی را که در آب سرد غوطه ور شده اند و دیگرانی را در دمای زیر صفر درجه برهنه شده اند و افرادی که در قطب جنوب زندگی کرده اند و کسانی که یه Canadian Rockies سفر کرده اند را مورد مطالعه قرار داده اند. نتایج بدست آمده یکسان نشده اند. به عنوان مثال، محققان بالاتر بودن نرخ ابتلای عفونتهای تنفسی فوقانی را در اسکی بازهایی که در دماهای سرد ورزش شدید می کنند، اثبات کرده اند اما اینکه آیا این عفونت ها به دلیل سرماخوردگی است یا عوامل دیگری - مانند ورزش شدید یا خشکی هوا - معلوم نیست.

گروهی از محققان کانادایی با اتکا به مرور صدها مطالعه پزشکی صورت گرفته روی این موضوع و با اتکا به برخی تحقیقات خودشان، چنین نتیجه گرفته اند که نیازی به نگرانی از قرار گرفتن در معرض سرمای متوسط ​​نیست چراکه هیچ اثر مضری بر سیستم ایمنی بدن انسان ندارد. آیا اگر بیرون هوا سرد است باید کامل شال و کلاه کنیم؟ اگر که هوای سرد اذیتتان می کند یا اگر می خواهید برای مدت طولانی در بیرون از منزل باشید و احتمال بروز مشکلاتی مانند سرمازدگی و هیپوترمی می رود، جواب "بله" است اما نگران سیستم ایمنی بخاطر هوای سرد نباشید.

ورزش: سیستم ایمنی خوب است یا بد ؟

ورزش منظم یکی از ستون های زندگی سالم است. ورزش سلامت قلب و عروق را بهبود می بخشد، فشار خون را پایین می آورد، به کنترل وزن بدن کمک می کند و بدن را در برابر انواع بیماری ها محافظت می کند. اما آیا ورزش به شکلی طبیعی به تقویت سیستم ایمنی بدن و سالم نگه داشتن آن کمک می کند؟ ورزش می تواند درست مانند یک رژیم غذایی سالم، به سلامت عمومی بدن فرد و در نتیجه به داشتن یک سیستم ایمنی سالم کمک کند. ورزش ممکن است با دخالت در داشتن یک گردش خون مناسب، بطور مستقیم تری در ایجاد سیستم ایمنی سالمتر عمل کند، چراکه  گردش خون بهتر به سلول ها و مواد سیستم ایمنی بدن اجازه می دهد تا آزادانه در سراسر بدن حرکت کرده و کار خود را به نحو احسن انجام دهند.

برخی از دانشمندان در تلاشند برای تعیین اینکه آیا ورزش به طور مستقیم بر حساسیت فرد نسبت به عفونت تأثیر می گذارد یا خیر، گام بعدی را بردارند. به عنوان مثال برخی محققان در حال بررسی این موضوع هستند که آیا انجام زیاد ورزش فشرده باعث می شود که ورزشکاران بیشتر بیمار شوند یا به نوعی عملکرد سیستم ایمنی بدنشان مختل شود یا خیر. برای انجام این نوع تحقیقات، دانشمندان ورزش معمولاً از ورزشکاران می خواهند که به شدت ورزش کنند. دانشمندان خون و ادرار ورزشکار را قبل و بعد از ورزش آزمایش می كنند تا هرگونه تغییر در اجزای سیستم ایمنی بدن را تشخیص دهند. هر چند برخی تغییرات در اجزای سیستم ایمنی بدن پس از این گونه ورزشها به ثبت رسیده، با این حال ایمونولوژیست ها هنوز نمی دانند که این تغییرات - از منظر پاسخ ایمنی انسان - چه معنایی دارند.

اما این افراد ورزشکاران بسیار حرفه ایی هستند که تحت فشار شدید جسمی قرار می گیرند. در مورد ورزش متوسط ​​برای افراد متوسط ​​چطور؟ آیا این نوع ورزش به سالم ماندن سیستم ایمنی بدن کمک می کند؟ در حال حاضر - حتی با وجود اینکه برای وجود چنین ارتباط مستقیمی شواهد قطعی یافت نشده - منطقی است که ورزش منظم متوسط ​​را به عنوان یک جزء زندگی سالم در نظر بگیرید، به عنوان یک عامل که در کنار سالم نگه داشتن سایر قسمتهای بدن ممکن است بطور بالقوه برای سالم نگه داشتن سیستم ایمنی بدن نیز مهم باشد. 

استفاده از توالی یابی ژنوم انسان ، رویکردی است که می تواند به محققان کمک کند برای این سوال که آیا عوامل مرتبط با سبک زندگی مانند ورزش به بهبود سیستم ایمنی کمک می کنند یا خیر، پاسخ هایی کامل تر بدست آورند. می توان از تحقیقات مبتنی بر فناوری های بیولوژیک به روز شده را به عنوان امکانی برای کسب پاسخ کاملی به این سؤالات و سؤالات مشابه در مورد سیستم ایمنی قلمداد نمود. به عنوان نمونه، ریزآرایه ها یا "تراشه های ژنی" مبتنی بر ژنوم انسان، به دانشمندان این امکان را می دهد که روشن یا خاموش بودن هزاران توالی ژنی را بطور همزمان تحت یک شرایط فیزیولوژیکی خاص - مثلاً سلولهای خونی ورزشکاران قبل و بعد از ورزش - مورد بررسی قرار دهند. محققان امیدوارند از این ابزارها برای تجزیه و تحلیل الگوها استفاده کنند تا بهتر دریابند که این همه مسیر درگیر، در یک زمان مشخص چگونه عمل می کنند.

• ۹۰% عفونت های HPV که عامل زگیل تناسلی و سرطان دهانه رحم است طی 2 سال توسط سیستم ایمنی از بین میروند. برای مطالعه بیشتر در مورد HPV کلیک کنید.