درمان اسهال و استفراغ کودکان در منزل

طبیعی است که نوزادان و کودکان گهگاهی استفراغ کنند. در بیشتر موارد، بیش از یک تا دو روز طول نمی کشد و نشانه ای از چیز جدی نیست. استفراغ و اسهال می تواند ناشی از ویروس ها ، باکتری ها ، انگل ها و غذاهایی که هضم آنها سخت است و موارد دیگر باشد. شایع ترین علت استفراغ در کودکان و نوزادان ، گاستروانتریت است . این یک عفونت روده است که معمولاً توسط یک ویروس یا باکتری ایجاد می شود که باعث اسهال نیز می شود . علائم ممکن است ناخوشایند باشد ، اما کودک شما معمولاً بعد از چند روز احساس بهتری خواهد داشت.با این حال، استفراغ مداوم گاهی اوقات می‌تواند باعث کم‌آبی شدید کودک شما شود و گاهی اوقات می‌تواند نشانه ‌ای از چیز های جدی‌ تری مانند مننژیت باشد.

عفونت های دستگاه گوارش

عفونت های ناشی از ویروس ها ، باکتری ها یا انگل های مضر گاهی منجر به اسهال مزمن می شود. کودکان ممکن است از طریق آب، نوشیدنی یا غذا یا از طریق تماس فردی آلوده شوند. پس از عفونت، برخی از کودکان در هضم کربوهیدرات هایی مانند لاکتوز یا پروتئین های موجود در غذاهایی مانند شیر، فرآورده های شیری یا سویا  دچار مشکل می شوند. این مشکلات می تواند باعث اسهال طولانی مدت - اغلب تا 6 هفته - پس از عفونت شود. همچنین برخی از عفونت های باکتریایی و انگلی که باعث اسهال می شوند بدون درمان به سرعت از بین نمی روند.

بیماری سلیاک

بیماری سلیاک یک اختلال گوارشی است که به روده کوچک آسیب می رساند . این بیماری با خوردن غذاهای حاوی گلوتن ایجاد می شود . گلوتن پروتئینی است که به طور طبیعی در گندم ، جو و چاودار یافت می شود . گلوتن در غذاهایی مانند نان ، پاستا ، کلوچه و کیک رایج است . بیماری سلیاک می تواند باعث اسهال مزمن در کودکان در هر سنی شود .

اختلالات عملکردی دستگاه گوارش

در اختلالات عملکردی دستگاه گوارش ، علائم ناشی از تغییر در نحوه عملکرد دستگاه گوارش است . کودکان مبتلا به اختلال عملکردی دستگاه گوارش علائم مکرری دارند ، اما دستگاه گوارش آسیب نمی بیند . اختلالات عملکردی دستگاه گوارش بیماری نیستند . آن ها گروهی از علائم هستند که با هم ظاهر می شوند .

دو اختلال عملکردی دستگاه گوارش که باعث اسهال مزمن در کودکان می شوند ، اسهال کودکان نوپا و سندرم روده تحریک پذیر (IBS) هستند.

• اسهال کودک نوپا : اسهال کودکان نوپا - که اسهال عملکردی یا اسهال مزمن غیر اختصاصی دوران کودکی نیز نامیده می شود - یکی از علل شایع اسهال مزمن در کودکان نوپا ( سنین 1 تا 3) و کودکان پیش دبستانی ( سنین 3 تا 5 سال ) است . کودکان مبتلا به اسهال نوپا روزانه چهار یا بیشتر مدفوع آبکی دارند و علائم دیگری ندارند . آن ها معمولاً خوب رشد می کنند ، وزن اضافه می کنند و سالم هستند .

اسهال کودکان نوپا در سنین 6 ماهگی تا 3 سالگی ایجاد می شود و معمولاً تا زمانی که کودکان شروع به دبستان می کنند خود به خود برطرف می شود . محققان فکر می کنند که نوشیدن بیش از حد نوشیدنی های شیرین شده با قند ، به ویژه نوشیدنی های حاوی شربت ذرت با فروکتوز بالا و سوربیتول ، ممکن است باعث اسهال کودک شود .

• سندرم روده تحریک پذیر (IBS)

شایع ترین علائم IBS درد شکم ، ناراحتی یا گرفتگی ، همراه با اسهال ،  یبوست یا هر دو است  . درد یا ناراحتی IBS معمولاً با دفع مدفوع یا گاز بهتر می شود . IBS علائمی مانند کاهش وزن ، استفراغ یا خون در مدفوع ایجاد نمی کند. IBS یکی از علل شایع اسهال مزمن در کودکان و نوجوانان دبستانی است . پزشکان به ندرت IBS را در کودکان کوچکتر تشخیص می دهند زیرا کودکان کوچکتر قادر به گزارش علائم IBS مانند درد یا ناراحتی شکمی نیستند .

• آلرژی و عدم تحمل غذایی

آلرژی های غذایی ، عدم تحمل لاکتوز ، عدم تحمل فروکتوز و عدم تحمل ساکارز از علل شایع اسهال مزمن هستند .

• حساسیت غذایی

شیر، فرآورده های شیری و آلرژی به سویا شایع ترین آلرژی های غذایی هستند که بر دستگاه گوارش کودکان تأثیر می گذارند . آلرژی غذایی معمولا در سال اول زندگی ظاهر می شود . بسیاری از کودکان در سن 3 سالگی حساسیت به شیر، محصولات شیر ​​و سویا را افزایش می دهند . آلرژی به غذا های دیگر مانند غلات ، تخم مرغ و غذا های دریایی نیز ممکن است بر دستگاه گوارش کودکان تأثیر بگذارد .

• عدم تحمل لاکتوز

عدم تحمل لاکتوز یک بیماری شایع است که ممکن است پس از خوردن غذاها یا نوشیدنی های حاوی شیر یا فرآورده های شیری باعث اسهال شود . سطوح پایین لاکتاز - آنزیمی که به هضم لاکتوز کمک می کند - یا کمبود لاکتاز و سوء جذب لاکتوز باعث عدم تحمل لاکتوز می شود . شایع ‌ترین نوع کمبود لاکتاز در کودکان با گذشت زمان ایجاد می ‌شود و از حدود ۲ سالگی شروع می گردد ، زمانی که بدن کودک شروع به تولید لاکتاز کمتری می‌کند . کودکانی که کمبود لاکتاز دارند ممکن است علائم عدم تحمل لاکتوز را تا زمانی که به سنین نوجوانی یا بزرگسالی تبدیل شوند ، تجربه نکنند . نوزادان ( تا یک سالگی ) به ندرت در بدو تولد دچار عدم تحمل لاکتوز می شوند . با این حال ، نوزادان نارس ممکن است برای مدت کوتاهی پس از تولد دچار عدم تحمل لاکتوز شوند . گاهی اوقات افراد حساسیت به شیر را که می تواند باعث اسهال در نوزادان شود ، با عدم تحمل لاکتوز اشتباه می گیرند .

• عدم تحمل فروکتوز

عدم تحمل فروکتوز وضعیتی است که ممکن است پس از خوردن غذاها یا نوشیدنی های حاوی فروکتوز، قند موجود در میوه ها ، آب میوه ها و عسل باعث اسهال شود . فروکتوز به عنوان شیرین کننده ای به نام شربت ذرت با فروکتوز بالا به بسیاری از غذاها و نوشیدنی ها اضافه می شود. سوء جذب فروکتوز باعث عدم تحمل فروکتوز می شود . مقدار فروکتوزی که بدن کودک می تواند جذب کند متفاوت است . توانایی کودک در جذب فروکتوز با افزایش سن افزایش می یابد .  برخی از کودکان ممکن است با افزایش سن ، فروکتوز بیشتری را تحمل کنند .

• عدم تحمل ساکارز

عدم تحمل ساکارز وضعیتی است که ممکن است پس از خوردن غذاها یا نوشیدنی‌های حاوی ساکارز، که به شکر سفره یا شکر سفید نیز معروف است ، باعث اسهال شود . سوء جذب ساکارز باعث عدم تحمل ساکارز می شود . کودکانی که عدم تحمل ساکارز دارند فاقد آنزیمی هستند که به هضم ساکارز کمک می کند . اکثر کودکان مبتلا به عدم تحمل ساکارز با افزایش سن بهتر می توانند ساکارز را تحمل کنند .

پیشگیری از  اسهال و استفراغ در کودکان

 اسهال و استفراغ در کودکان به قدری برای خودشان و والدینشان ، آزاردهنده و عذاب آور است که به طور قطع ، یافتن راهکار هایی برای جلوگیری از بروز آن ، بسیار خوشایند تر و مطلوب تر از این است که فرزندتان  به این مشکل دچار شده و بعد تازه به دنبال راه حلی برای رفع آن باشید . بهترین راه برای جلوگیری از اسهال و استفراغ ، داشتن بهداشت شخصی مناسب است :

• طلایی ترین نکته در بحث رعایت بهداشت شخصی این است که برای جلوگیری از شیوع عفونت ، همواره می بایست دستان خود را به خوبی و به دقت ، با صابون و آب گرم بشویید . به علاوه دستان خود را کاملا خشک کنید اما هرگز حوله های مورد استفاده خود را به اشتراک نگذارید ، زیرا این کار باعث گسترش بیماری می شود .

• دست هایتان را در این مواقع حتما بشویید:

1. قبل از دست زدن به مواد غذایی ، از جمله بطری های شیر نوزادان و شیرخواران 

2. قبل از غذا خوردن

3. بعد از رفتن به توالت و یا پس از تعویض پوشک فرزند خود

4. پس از تمیز کردن خون ، مدفوع یا استفراغ اشخاص و به خصوص فرد بیمار

5. بعد از پاک کردن بینی، چه بینی کودکتان و چه بینی خود شما

6. پس از دست زدن به زباله ها

• سطوح را تمیز کنید . شستشو با مواد شوینده و آب یک روش بسیار موثر برای از بین بردن میکروب ها از سطوحی است که لمس کرده اید .

• اگر فرزندتان از شیر خشک استفاده می کند ، اطمینان حاصل کنید که بطری های شیر او به دقت شسته و استریل شده اند .

• وسایل شخصی را هرگز و با هیچ کس به صورت مشترک استفاده نکنید. به فرزندتان یاد دهید که باید از وسایل شخصی خود مانند حوله ، مسواک ، لباس زیر یا پارچه مخصوص پاک کردن صورت استفاده کند و آن ها را به دیگران ندهد .

• اگر کودک شما اسهال دارد ، در صورت امکان یک توالت جداگانه برای اعضای دیگر خانواده ترتیب دهید و پس از هر بار استفاده آن را با یک ضد عفونی کننده تمیز کنید .

• کودک خود را تا 2 هفته پس از آخرین دوره اسهال یا استفراغ به شنا نبرید .

• اگر کودک شما اسهال یا استفراغ دارد ، تا 24 ساعت بعد از آخرین دوره بیماری ، نباید به مدرسه یا مهدکودک برود . بنابراین بیماری او را به مسئولین مرکز مورد نظر و مربی و معلمش اطلاع دهید .

• لباس یا رخت خواب های آلوده به اسهال یا استفراغ را فوراً برداشته و بشویید .

•  در نهایت قوی باشید. اسهال و استفراغ در کودکان نیز مانند هر بحران دیگری ، با آرامش و آگاهی شما مدیریت شده و در نهایت کودکتان مانند گذشته سرحال و قبراق خواهد شد .

آیا استفراغ و اسهال برای کودکان خطرناک است ؟

استفراغ و اسهال می تواند برای کودکان مضر باشد زیرا باعث کم آبی بدن می شود . کم آبی زمانی اتفاق می افتد که مایعات زیادی از بدن از بین برود . نوزادان خردسال ممکن است خیلی سریع دچار کم آبی شوند ، اما کم آبی ممکن است در کودک در هر سنی رخ دهد . علائم کم آبی بدن عبارتند از :

• تحریک پذیری

• نمی تواند مثل همیشه خوب غذا بخورد

• کاهش وزن

• ادرار نکردن

• ادراری که تیره تر از حد معمول است

• ضربان قلب سریع

• دهان خشک

• تشنگی

• چشم های گود رفته

• در هنگام گریه چشم ها بدون اشک است

• لکه نرم فرورفته در نوزادان کمتر از 18 ماه

• از بین رفتن نرمی و لطافت پوست

چگونه می توانم از کم آبی بدن جلوگیری کنم؟

اگر کودک شما چندین بار استفراغ یا اسهال داشته است ، او باید مایعات بنوشد تا مایعات از دست رفته را جایگزین کند . کودکان بزرگتر از دو سال را به نوشیدن آب و سایر مایعات شفاف تشویق کنید . از پزشک خود در مورد دادن محلول آبرسانی خوراکی ( ORS ) به کودک یا کودک نوپا بپرسید که حاوی ترکیب مناسبی از نمک ، شکر، پتاسیم و سایر عناصر برای کمک به جایگزینی مایعات از دست رفته بدن است .

آیا در هنگام بیماری باید به کودکم غذا بدهم ؟

بله . حتی اگر خوردن ممکن است باعث افزایش میزان اسهال شود ، کودک شما می تواند برخی از مواد مغذی را از غذا دریافت کند . این ممکن است از کاهش وزن بیش از حد کودک جلوگیری کند و به او کمک کند تا سریعتر بهتر شود .

نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می شوند . اگر در حال شیردهی هستید ، تا زمانی که ORS می دهید به شیردهی ادامه دهید .

نوزادانی که با شیر خشک تغذیه می شوند . برخی از پزشکان توصیه می‌کنند  اگر به نوزاد تان شیر خشک می‌دهید ، 12 تا 24 ساعت از شیر خشک استفاده نکنید و به ORS تغییر دهید و سپس دوباره به شیرخشک برگردید . با پزشک خود در مورد آنچه که باید انجام دهید صحبت کنید .

کودکانی که غذا می خورند . کودکان باید ظرف 12 تا 24 ساعت پس از شروع مصرف ORS شروع به غذا خوردن کنند . از مواد حاوی قند و چربی زیاد مانند بستنی ، ژلاتین ، پودینگ و غذا های سرخ شده خودداری کنید .

اگر کودک شما اسهال داشته است ، بهتر است از مصرف لبنیات به مدت سه تا هفت روز اجتناب شود . گاهی اوقات غذا های ملایم برای 24 ساعت اول توصیه می شود . غذاهایی که ملایم هستند عبارتند از موز، برنج، سس سیب، نان تست و غلات شیرین نشده . اگر این غذاها کودک شما را آزار نمی دهد ، می توان غذا های دیگری را در 48 ساعت آینده اضافه کرد . اکثر کودکان می توانند در حدود سه روز پس از قطع استفراغ و اسهال به عادات غذایی عادی برگردند .

آیا برای جلوگیری از اسهال به کودکم دارو بدهم ؟

معمولاً مورد نیاز نیست . اسهال معمولا زیاد طول نمی کشد . اگر ناشی از عفونت باش ، اسهال راهی برای بدن برای رهایی از عفونت است . دادن داروهایی که اسهال را متوقف می کنند ممکن است در تلاش های بدن برای خلاص شدن از شر عفونت اختلال ایجاد کند . آنتی بیوتیک ها نیز معمولا ضروری نیستند . اگر فکر می کنید فرزندتان به دارو نیاز دارد با پزشک خانواده خود صحبت کنید .

آیا اسهال از علائم کووید در کودکان است ؟

مطالعات نشان می دهند که اکثر کودکانی که به کووید-19 مبتلا می ‌شوند ممکن است علائمی را که معمولاً با این بیماری مرتبط است ، مانند تب ، سرفه یا تنگی نفس نشان ندهند  . یافته های حاصل از مطالعه نشان می دهد که 18.8 درصد از جمعیت مورد مطالعه علائمی مانند کسالت ، درد عضلانی یا مفاصل و از دست دادن بویایی یا چشایی داشتند . علائم گوارشی شامل تهوع، استفراغ و اسهال در 13.9 درصد از کودکان و 8.1 درصد علائم پوستی مانند بثورات را نشان دادند .

عفونت‌ های کووید-19 کودکان معمولاً خفیف ، خود محدود شونده هستند و به ندرت نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارند . شدت بیماری در نوزادان و کودکان مبتلا به کووید-19 بسیار کمتر از پیش ‌بینی ‌شده در بزرگسالان است . بیماران اطفال مبتلا به کووید-19 گاهی اوقات ممکن است با علائم بالینی معمولی عفونت ، که درگیری تنفسی است ، ظاهر نشوند . علائم گوارشی در کودکان مبتلا به COVID-19 با یا بدون علائم تنفسی گزارش شده است . شایع ترین علائم گوارشی مشاهده شده از دست دادن اشتها ، استفراغ ، اسهال ، تب ، سرماخوردگی ، سرفه خشک ، خستگی ، بثورات بدن و سایر علائم آنفولانزا است ، در حالی که ممکن است تعداد کمی از کودکان دچار مشکلات تنفسی شوند .

اسهال خونی ( التهاب در روده های ناشی از اسهال ) گاهی اوقات می تواند تنها نشانه این بیماری باشد و باید برای کودکان ایزوله طولانی مدت در نظر گرفته شود یا اقدامات ضد عفونی مناسب انجام شود ، زیرا ممکن است ریزش مدفوع در کودکان طولانی تر شود.

اگر والدین علائم زیر را در کودکان مشاهده کنند . این می تواند نشان دهنده COVID-19 باشد و آن ها باید فوراً با یک متخصص مشورت کنند.

• اسهال
• حالت تهوع یا استفراغ
• معده درد
• خستگی
• سردرد
• درد های عضلانی یا بدن
• اشتهای ضعیف یا تغذیه ضعیف ، به ویژه در نوزادان زیر 1 سال

والدینی که فرزندی با بیماری مزمن دستگاه گوارش (GI) دارند ، مانند بیماری سلیاک ، بیماری التهابی روده یا بیماری کبد ، ممکن است نگرانی های بیشتری نسبت COVID-19  داشته باشند . برخی از این موارد موجه است ، اما مهم ترین چیزی که باید به خاطر بسپارید اهمیت شستن کامل دست ها است . COVID-19 می تواند از طریق مدفوع منتقل شود ، بنابراین رعایت بهداشت دست هنگام تعویض پوشک و بعد از رفتن به حمام بسیار مهم است. اگر کودکی مبتلا به بیماری مزمن دستگاه گوارش دارید، باید داروهای خود را مصرف کند . هیچ مدرکی مبنی بر اینکه Remicade یا سایر داروهایی که به تنظیم سیستم ایمنی کمک می کنند ، بزرگسالان یا کودکان را در معرض خطر ابتلا به COVID-19 قرار دهند ، وجود ندارد . بنابراین مصرف آن ها را متوقف نکنید . این می تواند باعث شود که بیماری دستگاه گوارش از کنترل خارج شود که می تواند خطر ابتلا به COVID-19 را افزایش دهد .

چه چیزی باید در مورد بیماری های MIS-C و GI بدانم ؟

سندرم التهابی چند سیستمی در کودکان ( MIS-C ) وضعیتی منحصر به فرد برای کودکان است که در آن قسمت ‌های مختلف بدن از جمله اندام ‌های گوارشی ، کلیه‌ ها ، قلب ، ریه ‌ها ، مغز، پوست یا چشم‌ ها ممکن است ملتهب شوند . علت MIS-C هنوز مشخص نشده است . با این حال ، احتمالاً یک پاسخ ایمنی بیش از حد یا نامناسب مربوط به عفونت اخیر با ویروس است که باعث COVID-19 می شود ، یا قرار گرفتن در معرض فرد مبتلا به COVID-19 در عرض چهار هفته قبل از بروز علائم MIS-C . علائم مختلفی در ارتباط با MIS-C از جمله تب، بیماری شدید ، درد معده ، استفراغ و اسهال وجود دارد . مانند COVID-19 ، درد معده ، استفراغ و اسهال به تنهایی از علائم MIS-C نیستند . با این حال ، اگر کودک شما در معرض COVID-19 قرار گرفته است و علائم گوارشی غیرعادی نشان می دهد ، با پزشک اطفال خود تماس بگیرید.

درمان استفراغ در کودکان چیست ؟

برای رفع این مشکل در کودک باید میزان مواد جامد مصرفی‌ را کاهش و تعداد دفعات استفاده از آن ها را افزایش دهیم؛ همچنین والدین باید به این نکته مهم دقت کنند که مصرف دارو‌های ضد استفراغ برای این کودکان به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود زیرا مصرف این داروها ممکن است علائم را به طور موقت سرکوب کرده و پزشک را در جهت تشخیص درست گمراه کند . به همین دلیل زمانی که با معاینه کامل و دقیق پزشک ، اثبات شد که علائم بیماری‌های شکم حاد مانند آپاندیسیت یا پیچ خوردگی روده در کودک ، وجود ندارد ، می‌توانید یک دوز از داروی ضد استفراغ را البته با نظر پزشک استفاده کنید . در صورتی که استفراغ کودک مدت نسبتا طولانی ادامه پیدا کرده و با مصرف داروها و طی زمان بهبودی حاصل نشده است ، باید کودک در بیمارستان بستری شود . کادر درمانی از طریق سرم ، مایع‌درمانی را آغاز کرده و پس از گذشت چند ساعت و با بند آمدن استفراغ می‌ توانیم غذا دادن به کودک را شروع کنیم.