Hb A1C هموگلوبین ترکیب شده با گلوکز است. در آزمایش Hb A1C میانگین مقدار گلوکز خون در 2 تا 3 ماه گذشته ارزیابی می شود.هموگلوبین در داخل گلبول های قرمز قرار..
Hb A1C هموگلوبین ترکیب شده با گلوکز است. در آزمایش Hb A1C میانگین مقدار گلوکز خون در 2 تا 3 ماه گذشته ارزیابی می شود.هموگلوبین در داخل گلبول های قرمز قرار دارد و پروتئین حمل کننده اکسیژن است. هموگلوبین طبیعی چندین نوع می باشد و حدود 90 تا 95 درصد آن هموگلوبین A می باشد. مقداری از گلوکز موجود در خون به هموگلوبین A پیوند می شود.
هر چه مقدار گلوکز (قند) خون بیشتر باشد مقدار هموگلوبین پیوند شده با گلوکز بیشتر می شود و وقتی که گلوکز با هموگلوبین پیوند شود در تمام طول عمر گلبول قرمز ثابت می ماند و تجزیه نمی شود. عمر طبیعی گلبول قرمز 120 روز است. شکل اصلی هموگلوبین پیوند شده با گلوکز Hb A1C می باشد. Hb A1C بطور روزانه در بدن تولید شده و به آهستگی با مرگ گلبولهای قرمز و جایگزین شدن با گلبول های جوان از بین می رود.
آزمایش Hb A1C برای غربالگری و تشخیص دیابت یا ریسک مبتلا به دیابت و چگونگی کنترل قند خون در 2 تا 3 ماه گذشته بکار می رود.
برای انجام این آزمایش آمادگی خاصی لازم نیست و 3 ml خون وریدی کافی می باشد.
از آزمایش HbA1c برای غربالگری و تشخیص دیابت و پیش دیابت در بالغین استفاده می شود.اما از آزمایش هموگلوبین A1c در موارد زیر نباید استفاده شود.
در موارد فوق باید از آزمایش قند ناشتا، تست تحمل گلوکز خوراکی یا فروکتوزآمین برای غربالگری و تشخیص دیابت استفاده شود.
از آزمایش HbA1c برای نظارت بر کنترل طولانی مدت قند خون در افراد مبتلا به دیابت استفاده می شود. هدف کنترل دیابت و نگهداری مقدار قند خون تا حد امکان نزدیک به قند خون طبیعی است. این موضوع سبب می شود که عوارض افزایش قند خون طولانی مدت به حداقل برسد. این عوارض شامل کلیوی، قلبی عروقی، چشم و عصب ها می باشد. برعکس نتیجه آزمایش قند خون که فقط مقدار قند خون را در لحظه خونگیری نشان می دهد، آزمایش HbA1c معدل قند خون را در 2 تا 3 ماه گذشته نشان می دهد و فرد بیمار و هم پزشک معالج میزان کنترل و مناسب بودن و نیاز به تغییر این آزمایش به بیماری که تازه تشخیص دیابت داده شده کمک می کند تا متوجه شود دیابت کنترل نشده آنها در 2 تا 3 ماه گذشته در چه وضعیتی بوده است. آزمایش تا زمان کنترل مناسب در این افراد تکرار می شود.
آزمایش HbA1c بعنوان بخشی از چک آپ سلامتی یا زمانی که فرد به علت علائم کلاسیک افزایش گلوکز مثل موارد زیر مشکوک به دیابت باشد.
آزمایش HbA1c در بالغین چاق و دارای ریسک های زیر نیز درخواست می شود.
انجمن دیابت امریکا (ADA) شروع انجام A1c برای افراد چاق از سن 45 سالگی را توصیه می کند و توصیه می شود در صورت طبیعی بودن آزمایش هر سه سال تکرار شود و در صورت غیر طبیعی بودن بر حسب ریسک اندازه گیری زودتر انجام شود. افرادی که دیابتیک نباشند ولی احتمال دیابت در آنها بیشتر باشد (پیش دیابتیک ها) بطور سالانه A1c را کنترل کنند.
متناسب با نوع دیابت و چگونگی کنترل آن اندازه گیری A1c توصیه می شود. ADA توصیه می کند که در افراد دیابتیک A1c 2 تا 4 بار در سال کنترل شود.
بعضی نتایج که در غربالگری یا تشخیص بدست می آید به شرح ذیل می باشد:
برای نظارت بر کنترل قند خون A1c به صورت مقدار درصد گزارش می شود و برای افراد دیابتیک توصیه می شود که A1c را در مقدار کمتر از 7% نگه داشته و در صورت امکان کمتر از 7% به شرطی که افت قند خون (هیپوگلیسمی) نداشته باشند هر چه مقدار A1c افزایش یابد عوارض آن بیشتر خواهد شد. ولی افرادی که دیابت نوع 2 دارند میزان هدف A1c بر حسب شرایط توسط پزشک تعیین می شود. عوامل موثر در تصمیم پزشک معالج شامل مدت زمان تشخیص دیابت، وجود سایر بیماریها و عوارض دیابت (صدمه کلیوی، کاهش بینایی) خطر عوارض افت قند خون، چگونگی در دسترس بودن امکانات درمانی می باشد. مثلا فردی که بیماری قلبی دارد و چندین سال است که دیابت نوع 2 دارد بدون اینکه عوارض دیابت را داشته باشد هدف درمانی A1c در آنها می تواند بالاتر باشد (%7.5 تا 8%) ولی در کسی که دیابت تازه تشخیص داده شده هدف درمانی می تواند کمتراز (6% تا 6.5%) باشد چون افت قند خون دارای خطر کمتری می باشد.
باید توجه داشت HbA1c و قند خون دو چیز مختلف ولی وابسته به هم می باشند. آزمایش A1c معدل قند در طول زمان می باشد ولی آزمایش قند خون نشانگر میزان قند خون در زمان دادن نمونه می باشد. مقدار قند خون در طول روز تغییر می کند و بعضی مواقع بالا و پایین می رود. آزمایش A1c نشانگر وضعیت طبیعی قند خون در طول 2 تا 3 ماه گذشته می باشد در صورتیکه مقدار قند خون روزانه پایدار باشد (خوب یا بد) هم A1c و هم قند خون آن را نشان خواهد داد. باید توجه داشت که تغییر A1c زمان می خواهد و کنترل خوب قند خون در عرض سه هفته تغییر قابل توجهی در آن ایجاد نخواهد کرد.