برای مشخص کردن فقر یا غیر طبیعی بودن پروتئین مکمل در ارتباط با استعداد به عفونت یا افزایش فعالیت خود ایمنی
وقتی که فرد عفونت باکتریال عود کننده داشته باشد ، آماس و ادم (تورم) غیر قابل توجیح ، یا علائم مربوط به بیماریهای خود ایمنی،بصورت دوره ای برای کنترل بیماری های حاد یا مزمنی که سیستم مکمل را درگیر میسازند.
برای انجام آزمایش از خون وریدی استفاده میشود.
آمادگی خاصی لازم نیست
سیستم مکمل شامل شصت پروتئین می باشد ، تقریبا" 30 پروتئین مکمل در جریان خون گردش می کنند و با هماهنگی هم، واکنش ایمنی و آماسی را ارتقاء می دهند . آزمایش مکمل مقدار یا فعالیت این پروتئین ها را در خون اندازه گیری می کند.نقش عمده سیستم مکمل کمک به شناسایی ، انهدام و حمل عوامل بیماری زای خارجی مثل باکتریها و ویروسها و سلولهای صدمه دیده خودی میباشد.
- این سیستم از آنجا که به سیستم دفاعی طبیعی مثل آنتی بادی ها کمک می کند مکمل نامیده می شود. همچنین سیستم مکمل وقتیکه بدن آنتی بادی تولید می کند فعال می شود و فرقی نمی کند که این آنتی بادی بر علیه سلول های خودی تولید شده باشد (خود ایمنی)یا عوامل خارجی مهاجم مثل میکروب یا ویروس.
سیستم مکمل بخشی از سیستم ایمنی ذاتی می باشد . برعکس سیستم ایمنی اکتسابی که برعلیه هدف های خاص آنتی بادی تولید کردهو شخص را در برابر آن حفاظت می کند سیستم ایمنی ذاتی غیر اختصاصی بوده و به سرعت برعلیه عوامل بیگانه ( میکروب یاویروس) وارد عمل می شوند و برای مقابله با مهاجم نیازی به سابقه برخورد قبلی ندارد و حافظه برخورد قبلی را ثبت نمی کند.9 پروتئین اولیه مکمل وجود دارد که از C1 تا C9 نامگذاری شده اند . این اجزاء همراه با پروتئین های دیگر بصورت پلکانی همدیگر را فعال کرده و اجزا با قدرتی ایجاد می کنند و ترکیب پروتئینی ایجاد می کنند که به عفونت ، بافت های غیر خودی (پیوند عضو) و قطعات سلولهای مرده (ناشی از آپوپتوز) یا آماس پاسخ می دهند.
آبشار مکمل شامل سه مسیر می باشد که فعال شده و به مسیر مشترک نهایی می رسند که شامل مسیر کلاسیک ((C1,C2,C4راه جایگزین (شامل C3، فاکتور B و پروپردین) و مسیر لکتین ، نتیجه نهایی هر سه مسیر مشترک به کمپلکس حمله به غشاء(MAC) ختم می شود. فعال شدن سیستم مکمل باعث چند واقعه می شود.
MAC به سطح میکروب ، سلولهای غیر طبیعی و ماده ای که باید منهدم شود می چسبد و در غشاء سلول سوراخی ایجاد می کند ، محتوای سلول یا میکروب خارج شده و سلول از بین می رود.
MAC نفوذ پذیری رگ ها را افزایش میدهد و اجازه میدهد سلولهای دفاعی بدن یعنی گلبولهای سفید از رگها خارج شده و در محل صدمه دیده قرار گیرند.
گلبولهای سفید را به محل عفونت جذب میکند.
بیگانه خواری را تحریک میکند ، پروسه ای که میکروب ها توسط سلولهای دفاعی ( بیگانه خوارها و نوتروفیل ها) خورده و کشته میشوند.
به کمپلکس ایمنی می چسبد و سبب می شود توسط گلبولهای سفید خورده شده و از خون پاک شوند.
آزمایش های مکمل مقدار یا فعالیت اجزا مکمل در خون را بررسی می کند. ممکن است برای بررسی فعالیت سیستم مکمل اجزا کمپلمان جداگانه یا با هم آزمایش شوند. C3 , C4 رایج ترین جزء مکمل می باشند که آزمایش می شوند و در صورتیکه پزشک فکر کند که ممکن است فقر مکمل با C3, C4 نشان داده نشود آزمایش فعالیت مکمل را درخواست میکند . آزمایش CH50 آزمایش فعالیت مکمل میباشد که در آن راه کلاسیک فعالیت مکمل که از C1 شروع و به C9 ختم میشود بررسی می شود و در صورتیکه این آزمایش غیر طبیعی باشد هرکدام از اجزای مکمل به طور جداگانه اندازه گیری می شود تا فقر ارثی یا اکتسابی پروتئینها ی مکمل تشخیص داده شود.