آزمایش انسولین به ارزیابی تولید انسولین توسط سلولهای بتا لوزالمعده و به تشخیص وجود تومور مترشحه انسولین در سلولهای بتا لوزالمعده کمک می کند
برای انجام آزمایش از خون وریدی استفاده میشود.
انسولین هورمونی است که در سلولهای بتا (Beta) لوزالمعده تولید و ذخیره می شود.این هورمون در پاسخ به افزایش گلوکز، بعد از مصرف غذا آزاد میشود و برای انتقال و ذخیره گلوکز (قند خون ) حیاتی می باشد.انسولین به انتقال گلوکز از خون به سلول کمک می کند. بنابراین به تنظیم قند خون کمک می کند و در متابولیسم چربی نیز داراینقش می باشد.این آزمایش مقدار انسولین خون را اندازه گیری می کنید.
انسولین و گلوکز خون باید در تعادل باشند . بعد از خوردن غذا کربوهیدرات ها به گلوکز و سایر قندهای ساده تجزیه می شوند اینقندها وارد جریان خون شده سبب افزایش گلوکز خون می شوند که خود سبب تحریک لوزالمعده به آزاد کردن انسولین به جریان خونمیشوند . گلوکز به داخل سلول برده شده و مقدار آن در خون کاهش می یابد و آزاد شدن انسولین توسط لوزالمعده کاهش می یابد.
در صورتیکه فرد قادر به تولید انسولین کافی نباشد یا درصورتیکه سلول های بدن به اثر انسولین مقاومت داشته باشند ( مقاومت انسولین) ، گلوکز به اکثر سلول های بدن نخواهد رسید و برای جبران آن مقدار گلوکز افزایش خواهد یافت . این موضوع در فرایندطبیعی متابولیسم (سوخت و ساز ) مشکل ایجاد خواهد کرد که موجب اختلالات و عوارض مختلف از قبیل بیماریهای کلیه و قلبی عروقی، بینایی و عصبی خواهد بود .
دیابت بیماری است که با افزایش گلوکز ( قند) و کاهش اثر انسولین مشخص میشود و میتواند خطرناک باشد . در بیماران مبتلابه دیابت نوع 1 مقدار انسولین کمی تولید میشود و لازم است که انسولین صناعی مصرف کنند. دیابت نوع 2 عمدتا" مربوطبه مقاومت به انسولین می باشد که با گذشت زمان این مقاومت افزایش می یابد.در مقاومت به انسولین خیلی از سلولهای بدن به انسولین پاسخ مناسب نمی دهند و گلوکز در خون افزایش می یابد و لازم میشود بدن انسولین بیشتری تولید کند و منجر به افزایش مقدار انسولین در خون میشود (هیپرانسولینمی) و تحریک بیشتر بعضی بافتها که هنوزبه انسولین حساس هستند پیش می آید . با گذشت زمان این فرایند سبب عدم تعادل در ارتباط گلوکز و انسولین شده و بدون درمان باعث مشکلاتی برای سلامتی در قسمت های مختلف بدن میشود.علاوه بر این دیابت نوع 2 ، مقاومت به انسولین در سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) در پیش دیابت یا بیماریهای قلبی ، سندرم متابولیک ، آکانتوزیس نیگریکانت و اختلالات غده به هیپوفیز و غدد فوق کلیوی پیش می آید.علاوه بر مقاومت به انسولین ، هیپرانسولینمی ( افزایش انسولین خون) با تومور سلول های بتا (islet cells) لوزالمعده یا با تجویزبیش اندازه انسولین وجود دارد.
هیپرانسولینمی سبب کاهش قند خون (هیپوگلیسمی) میشود که منجر به تعریق ، طپش قلب ، گرسنگی ، بیهوشی ، تاری دید ، سرگیجه ، افت فشار خون و غش میشود از آنجا که مغز بعنوان منبع انرژی به قند وابسته است کاهش شدید قند خون ناشی از هیپرانسولینمی میتواند با سرعت به شوک انسولین و مرگ ختم شود